Sống thiền
70
thời và không thể chia tách với nhau. Không
thể có chỉ mà không có quán, cũng như không
thể đã có định mà lại không có tuệ.
Mặt khác, định và tuệ là những yếu tố cấu
thành chánh niệm. Nhưng định và tuệ cũng
có mức độ, cường độ khác nhau. Định lực của
người mới đạt đến không vững chắc bằng định
lực cũng của người ấy sau một thời gian thực
hành thiền quán. Sở dĩ như vậy, là vì việc duy
trì chánh niệm còn có tác dụng nuôi dưỡng, vun
đắp thêm cho định tuệ ngày càng vững chắc,
mạnh mẽ hơn. Như ngọn lửa mới nhen nhúm,
tuy có tỏa sáng nhưng lại rất yếu ớt, có thể bị
gió thổi tắt bất cứ lúc nào. Quá trình tu tập
thiền quán như việc duy trì ngọn lửa và cho
thêm củi khô vào bếp. Vì thế mà lửa ngày càng
bùng lên mạnh mẽ hơn, tỏa sáng hơn và cũng
không dễ dàng bị gió thổi tắt nữa. Khi công phu
đã thuần thục, người tập thiền có thể duy trì
được chánh niệm một cách liên tục không gián
đoạn, thậm chí ngay cả trong giấc ngủ.
