Sống thiền
76
suy luận để đi tìm đáp án cho “tiếng vỗ của một
bàn tay”? Nếu hai bàn tay phát sinh được tiếng
vỗ, vậy một bàn tay có phát sinh một nửa tiếng
vỗ ấy chăng? Nếu bảo một bàn tay không phát
sinh được một nửa tiếng vỗ, vậy do đâu hai bàn
tay lại phát sinh được tiếng vỗ? ... Bạn có thể
tiếp tục đặt ra hàng trăm, thậm chí hàng ngàn
câu hỏi liên quan, xoay quanh vấn đề để nhằm
phân tích, diễn giải nó, nhưng như thế rồi cuối
cùng bạn cũng sẽ không đạt đến gì cả, vì đó
thật ra là một vấn đề không có đáp án.
Công án thiền được dùng như một thứ vũ
khí để bẻ gãy mọi khái niệm và thói quen tiếp
cận vấn đề bằng sự phân tích, suy luận. Khi
một người ngồi thiền tham khán một công án
thiền đến mức độ tập trung hoàn toàn, những
nỗ lực phân tích, suy luận sẽ bộc lộ sự bất lực
hoàn toàn của chúng trước một công án thiền.
Với năng lực phân tích bị quật ngã theo cách
này, người ngồi thiền sẽ nhận ra được sự sụp
đổ của tất cả mọi khái niệm trước thực tại, và
năng lực trực giác do đó sẽ được khôi phục.
Khi người ngồi thiền chọn một công án,
hoặc được vị thầy chỉ dạy trao cho một công
