Sống với tâm từ
176
bi không hề có nghĩa là yếu đuối. Nó là một sức mạnh
phát sinh khi ta nhìn thấy được tự tánh khổ đau của
cuộc đời. Tâm bi cho phép ta nhìn thẳng vào khổ đau,
dù
là
trong ta hay trong người khác, không chút sợ
hãi. Nó cho phép ta lên án những bất công không chút
do dự, và hành xử thích ứng với khả năng của mình.
Muốn phát triển tâm bi, tâm thứ hai trong
T
ứ vô lượng
tâm, đức Phật dạy ta phải biết sống với lòng thương
xót đối với tất cả mọi người, mọi loài, không phân biệt.
Nhưng cảm xúc của tâm bi rất dễ bị hiểu lầm. Lần
đầu tiên tôi đến dạy thiền tập ở Nga, tôi đề cập đến
tâm bi rất nhiều. Khi những câu
nói
của tôi được dịch
sang tiếng Nga, tôi có một cảm giác kỳ quặc
chúng
đã không được chuyển đạt đúng nghĩa. Cuối cùng, tôi
quay sang hỏi người thông dịch
:
“Khi tôi nói ‘tâm bi’
,
anh dịch như thế nào?” Anh ta đáp
:
“Ồ, tôi diễn tả một
trạng thái bị chế ngự bởi khổ đau của người khác, như
là bị ai lấy dao đâm vào tim mình, và ta phải gánh vác
cái đau của người khác như là nỗi đau của chính mình
vậy.” Tôi ngồi đó và nghĩ thầm
:
“Thôi chết rồi!”
Nhưng lầm lẫn ấy thật ra cũng tự nhiên thôi. Ta rất
dễ hiểu lầm rằng tâm bi có nghĩa là chịu đựng khổ đau
của người khác
!
