*
* *
Được tin về Riềng, chồng tôi vội xuống với tôi một ngày một đêm. Hai
mươi bốn tiếng đồng hồ ít ỏi đó, anh tỏ ra hết sức dịu dàng. Anh cố tìm
những câu chuyện thật vui kể cho tôi và Thu nghe để khuây khỏa. Anh
cũng nói chuyện khá lâu với Thu. Anh nói anh là người dẫn dắt Riềng vào
con đường cách mạng nhưng chính Thu mới làm cho Riềng trở thành một
người đàn ông chân chính. Cái chết của Riềng là một trong những cái chết
đẹp nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của tỉnh ta. Sau này thắng lợi, cái
tên Riềng sẽ trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm, ý chí xả thân, vì
nghĩa lớn, lòng tận tụy thủy chung với con người, với cuộc sống mà các
sách giáo khoa trong trường học, các bài ca, các vần thơ phải nhắc đến.
Chết được như thế là làm mát mặt những người đang sống. Đội ngũ vũ
trang trong toàn tỉnh sẽ rất tự hào vì có một đội viên làm sáng danh họ như
vậy. Tất nhiên cái chết của Riềng sẽ tỏa sáng vào thôn xóm âm u, sẽ đánh
thức dậy những trái tim bấy lâu nay im ngủ, bàng quan đứng ngoài cuộc
sống; sẽ khiến cho kẻ sát hại nó phải kinh hoàng, ăn không ngon ngủ không
yên v.v…
Phải nói anh ấy vẫn giữ được lối nói mê hoặc đầy quến rũ như ngày xưa…
Không nói gì Thu, một cô gái ngày đầu ra với cách mạng, mà ngay cả tôi,
nghe anh nói một chập cũng thấy nỗi đau được xoa dịu đi rất nhiều. Trong
con mắt u ám của Thu dần dần ấm lên một chút ánh sáng mới. Riêng tôi, sự
có mặt của anh lúc này là rất cần thiết. Khi khổ đau, bao giờ người ta cũng
thèm có một người thật sự thân yêu để dựa dẫm, để được khóc, được buồn,
được thổ lộ tất cả với những người đó. Thực ra, trước anh, tôi bao giờ cũng
thấy mình bé bỏng, mình khù khờ và non nớt. Anh vững chãi, điềm tĩnh,
hiểu biết và nồng hậu biết bao. Ban đêm, biết tôi không ngủ được, anh ngồi
bên xoa nhè nhẹ vào lưng tôi và thủ thỉ kể những câu chuyện xảy ra ở đâu
đó nghe xa xôi như chuyện cổ tích… Tôi ngủ thiếp đi như một đứa trẻ
trong bàn tay vỗ về của người lớn. Đêm đó anh không nằm xuống với tôi…
Tôi biết ơn anh về sự tế nhị đó.
Sáng hôm sau anh lại ra đi và nói rằng đợt này có thể đi lâu lâu một chút.