như thường lệ mà thôi. Tuy thế, kết quả quan trọng là Tatsinskaya không bao
giờ được sử dụng lại làm sân bay vận tải nữa. Luftwaffe phải chuyển ra một
sân bay tạm nằm xa hơn.
* * *
Kết quả sứ mệnh giải cứu của Hoth đã rõ. Nguy cơ bên cánh trái của Cụm
Tập đoàn quân sông Đông và khả năng một cuộc đột phá về hướng Rostov
(được khẳng định sau khi hỏi cung Tham mưu trưởng Tập đoàn quân cận vệ
số 3 bị bắt ngày 20 tháng 12) buộc Manstein tính lại toàn bộ tình thế của
mình. Các sư đoàn tăng trên tuyến Myshkova bị nã pháo dữ dội làm Sư đoàn
tăng số 6 mất 1.100 người chỉ trong một ngày. Tối 23 tháng 12, quân đoàn
tăng của Hoth nhận được lệnh rút, không một lời giải thích. ‘‘Ngay cả người
lính quèn cũng đã rõ, Tướng Raus viết, “điều này đánh dấu thất bại ở
Stalingrad. Tuy không ai biết lý do đằng sau mệnh lệnh này, sĩ quan và binh
lính đã có linh cảm rõ ràng rằng có gì đó khủng khiếp mới xảy ra”.
Cũng đêm đó, Paulus và Manstein thảo luận tình thế trong một cuộc họp
qua máy điện báo ghi chữ. Manstein cảnh báo rằng Tập đoàn tăng số 4 đã
vấp phải sự chống trả dữ dội còn quân Italia trên cánh bắc đã vỡ. Paulus hỏi
liệu rốt cuộc Tập đoàn quân số 6 có được phép phá vây không. Manstein trả
lời rằng ông vẫn chưa nhận được sự đồng ý của bộ chỉ huy tối cao. Ông
không nói hết chi tiết. Nếu Paulus có được thông tin đầy đủ để cập nhật trên
bản đồ tác chiến của mình, hẳn ông đã thấy rõ rằng Tập đoàn quân số 6 đã
hết thuốc cứu.
Ngày 16 tháng 12, một đợt gió lạnh ngăn ngắt bắt đầu từ hướng đông bắc
thổi về. Mọi thứ đều bị đóng giá: đường dây điện báo, những thân cây trơ
trụi, những đống đổ nát của chiến tranh. Mặt đất đóng cứng, rắn đến mức
bước chân đã nghe như đi trên kim loại. Bóng tối trùm xuống sau khi ráng
trời đỏ bầm tắt hẳn, trong thoáng chốc cảnh vật màu trắng đổi sang màu
xanh miền cực. Những người lính Nga bảo vệ Stalingrad chào mừng cái rét
như một thứ tự nhiên và lành mạnh. “Ở đây mùa đông đã thực sự bắt đầu
