Barbarossa với ý đồ đánh nhanh, thắng nhanh. Nhưng ý đồ này đã không
thực hiện được, vì vậy, Hitler cho rằng chỉ có thể thắng Liên Xô bằng cách
triệt nguồn cung dầu mỏ, than và lương thực nằm ở lãnh thổ phía nam của
Liên Xô. Và thành phố Stalingrad nằm chắn ngay trên con đường dẫn đến
phía nguồn cung đó. Chiếm được Stalingrad tức là Hitler sẽ không chế được
nguồn cung nhiên liệu và lương thực chiến lược này của Liên Xô, đồng thời
có thêm nhiên liệu và lương thực nuôi bộ máy chiến tranh của người Đức.
Tuy nhiên, khi quyết định dồn toàn lực, từ lục quân tới không quân, vào
trận chiến này, với tất cả sự tự mãn của mình, có một điều mà Hitler chưa
tính đến, hoặc chưa đánh giá đúng mức sức mạnh của nó: Đó chính là tinh
thần quật cường và ý chí sống mãnh liệt của người dân Stalingrad, và người
chỉ huy của họ - một vị tướng có thần kinh thép cùng óc chiến lược vô cùng
sắc sảo, đó là Stalin.
Sau 6 tháng, trận chiến được xem là một trong những trận đẫm máu nhất
lịch sử đã kết thúc với việc Hồng quân đã bao vây và tiêu diệt Tập đoàn
quân số 6 hùng mạnh của Đức.
Về mặt chiến lược, đây là trận có tính quyết định và sự thất bại đã giáng
một đòn tinh thần nặng nề cho Hitler cùng toàn bộ bộ máy chính quyền Đức
Quốc xã. Từ sau đó, thất vọng và hoài nghi đã phủ trùm lên bộ máy Đức
Quốc xã, góp phần dẫn đến kết cục sụp đổ tháng 5 năm 1945.
Phải nói rằng, mặc dù toàn bộ trận chiến Stalingrad được tái hiện một
cách đầy cuốn hút qua cách kể của sử gia Beevor, nhưng điều đặc sắc nhất,
ấn tượng nhất và cảm động nhất của cuốn sách lại không phải ở đó. Bức
tranh lịch sử về một trận đánh vĩ đại bậc nhất thế kỷ XX, nhưng âm hưởng
chủ đạo không phải là sự hùng tráng, mà là một nốt trầm đầy tính nhân văn
chạm đến góc sâu nhất của lòng người. Tác giả, với việc tiếp cận được kho
tư liệu mật khổng lồ của Liên Xô, đã để chính các tư liệu đó kể lại câu
chuyện của cuộc chiến bằng góc nhìn của người trong cuộc. Với nguồn sử
liệu đó, ông đã sử dụng kỹ thuật phóng to đến từng chi tiết trận chiến khốc
liệt này.
