SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 245

chống nhau, thần tiến kẽ sĩ có mưu lạ, chỉ nên xem mưu kế của ông ta thực
có lợi cho quốc gia hay không mà thôi. Còn về việc thông dâm với chị dâu
và lấy vàng thì hơi đâu mà ngờ vực !
Hán Vương cho gọi Bình đến trách :
- Tiên sinh thờ nước Nguỵ không hợp, bèn qua thờ nước Sở, rồi lại bỏ Sở
mà đi, nay lại cùng giao du với ta; người tín nghĩa lại hay thay lòng đổi dạ
như thế sao ?
Bình nói :
- Thần thờ Nguỵ Vương, Nguỵ Vương không thể dùng mưu của thần, cho
nên thần bỏ đi thờ Hạng Vương. Hạng Vương không biết tin người, những
người ông ta yêu dùng nếu không phải người họ Hạng, thì là anh em bên
vợ, tuy có kẽ sĩ kỳ tài cũng không thể dùng được, cho nên thần bỏ Sở. Thần
nghe Hán Vương biết dùng người, cho nên về theo đại vương. Thần mình
trần đến đây, nếu không lấy vàng thì không có gì dùng, nếu như mưu kế của
thần có cái gì có thể dùng được, thì xin đại vương dùng; nếu không dùng
được thì số vàng vẫn còn ở đấy cả, thần xin gói lại nộp vào của công, xin
được từ chức mà về.
Hán Vương bèn xin lỗi, thưởng cho nhiều của, phong làm hộ quân trung uý
cai quản tất cả các tướng, các tướng không dám nói năng gì nữa.
Về sau Sở đánh gấp, cắt đứt đường ống, vây quân Hán Vương ở thành
Huỳnh Dương. Quân Sở vây mãi, Hán Vương lo sợ, xin cắt đất từ Huỳnh
Dương về phía tây để giảng hoà. Hạng Vương không nghe. Hán Vương nói
với Trần Bình :
- Thiên hạ rối loạn, khi nào thời định ?
Bình nói :
- Hạng Vương là người cung kính, yêu người, những kẻ sĩ thanh liêm, khí
tiết, ưa lễ, thường theo ông ta. Nhưng về việc luận bàn công lao, phong
tước, cấp đất, thì ông ta tiếc không muốn cho, nên kẻ sĩ cũng vì vậy mà
không theo. Nay đại vương khinh người, ít để ý đến lễ, những kẻ sĩ thanh
liêm, khí tiết không đến, nhưng đại vương có thể rộng rãi đối với người ta
về mặt phong tước và cấp đất; cho nên những kẻ sĩ, vô sĩ, ham lợi phần
nhiều theo Hán. Nếu như bỏ hai điều sở đoản, lấy hai điều sở trường của