SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 258

. Ngô Khởi muốn lập danh, bèn giết vợ để tỏ rằng mình không liên hệ gì
với Tề . Về sau nước Lỗ cho Ngô Khởi làm tướng, cầm quân đánh tan quân
Tề. Có người nước Lỗ ghét Ngô Khởi nói :
- Khởi là người tính nghi kỵ và tàn nhẫn . Lúc còn nhỏ, nhà cửa ông ta có
hàng ngàn lạng vàng, đi du thuyết tìm công danh không được, Khởi bèn
phá hết của nhà . Người làng xóm chê cười . Ngô Khởi giết hơn ba mươi
người chê cười mình , rồi đi ra ngoài thành về phía đông, từ biệt mẹ, cắn
vào cánh tay àm thề, “Khởi này không làm khanh, tướng thì nhất định
không quay lại nước Vệ nữa.” Khởi bèn đi học với Tăng Tử . Được ít lâu,
mẹ Khởi chết, Khởi cũng không về . Tăng Tử khinh bỉ và tuyệt giao với
Khởi . Khởi bèn đến nước Lỗ, học binh pháp để thờ vua Lỗ, vua Lỗ nghi
ngờ. Khởi giết vợ để làm tướng . Lỗ là nước nhỏ , lại mang danh chiến
thắng , thì chư hầu sẽ mưu đánh Lỗ mất . Vả lại, nước Lỗ và nước Vệ là hai
nước anh em, nay vua dùng Khởi thì tức là bỏ nước Vệ .
Vua Lỗ nghi ngờ, từ tạ Ngô Khởi không tin dùng .
Ngô Khởi nghe tin Nguỵ Văn Hầu hiền , muốn theo .
Văn Hầu hỏi Lý Khắc :
- Ngô Khởi là người như thế nào ?
Lý Khắc đáp :
- Khởi tham lam và hiếu sắc, nhưng về mặt dùng binh thì Tư Mã Nhượng
Thư (Xem Tư Mã Nhượng Thư liệt truyện) cũng không thể hơn được .
Vì vậy Nguỵ Văn Hầu cho Khởi làm tướng, đánh Tần, lấy năm thành .
Khi Khởi làm tướng thì cùng ăn mặc như người lính bậc thấp nhất, lúc ngủ
không trải chiếu, đi không ngồi xe, thân hành mang lương thực, cùng chia
khó nhọc với quân sĩ. Có người lính mắc bệnh ung thư, Khởi hút mủ cho
anh ta. Mẹ người lính nghe vậy khóc . Có người hỏi :
- Con bà là lính, thế mà tướng quân thân hành hút mủ cho, bà còn khóc gì
nữa ?
Bà mẹ nói :
- Không phải thế . Năm xưa Ngô Công hút mủ cho cha nó; cha nó chiến
đấu không được bao lâu rồi bị địch giết . Nay Ngô Công lại hút mủ cho con
tôi ; không biết lúc nào hay nơi nào nó sẽ chết . Vì vậy cho nên khóc .