SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 34

cười,làm nhục cả cha ông,còn mặt mũi nào mà lại bước đến nấm mồ của
cha mẹ nữa?Tuy đến trăm đời cũng chỉ có thêm ô nhục mà thôi.
Cho nên, ruột một ngày chín lần quặn đau,ngồi bâng khuâng như mất cái
gì, đi ra thì không biết đi đâu.Mỗi khi nghĩ đến điều nhục đó thì mồ hôi vẫn
cứ đầm lưng ướt áo.Thân mình làm quan ở nơi khuê các,muốn ẩn mình vào
nơi hang sâu núi thẩm nào được đâu !Cho nên đành nổi chìm theo tục,luồn
cúi theo đời để mong thỏa được cái điều điên dại này.
Nay tôi được Thiếu Khanh dạy phải cử người hiền tiến kẻ sĩ chẳng phải
ngược với lòng riêng của tôi sao?Dù muốn tô vẽ những lời phù phiếm, để
tự bào chữa thì cũng vô ích,thế lực chẳng tin,chỉ thêm nhục nhã !Dẫu sao
đợi đến ngày chết việc phải trái mới định.
Thơ không thể nói hết ý,chỉ bày qua lời lẽ quê mùa.Kính lạy hai lạy (24)
----------------------------
1. Thiếu Khanh : tên chữ của Nhâm An – túc hạ là tiếng xưng hô đối với
người tôn trọng. Nhâm An làm thứ sử Ích Châu bị can vào việc cùng thái tử
nổi loạn, bị giam và sau đó bị giết. Nhâm An bị giam viết thư cho Tư Mã
Thiên lúc này làm lang trung lệnh có lẽ nhờ can thiệp giúp để khỏi chết. Tư
Mã Thiên nhận thấy không thể làm được bèn bộc lộ cảnh ngộ của mình.
Thư này không ở trong Sử Ký nhưng rất cần để hiểu biết tâm sự của tác giả
2. Ngày xưa cứ đến cuối đông thì xử tử tội nhân. Bấy giờ Thiếu Khanh sắp
bị hành hình
3. Chỉ Thiếu Khanh
4. Bị cắt dương vật
5. Ung Cừ và Cảnh Giám đều là hoạn quan. Việc của Thương Ưởng xem
Thương Quân liệt truyện
6. Hán Vũ Đế ngồi xe với hoạn quan Triệu Đồng, Viện Tì can. Trờ lên kể
cái nhục của kẻ hoạn quan : Ung Cừ, Cảnh Giám, Triệu Đồng đều là hoạn
quan
7. Ý nói mình không thể giúp gì Nhâm An được. Bài này nói bóng vì
không thể nói thẳng. Ý Nhâm An muốn tiến cử kẻ sĩ, tức là nhờ Tư Mã
Thiên tiến cử mình
8. Bấy giờ Tư Mã Thiên làm lang trung lệnh. Đó là một chức quan lớn lo