SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 443

Sau khi Kinh Kha đã đến Yên, làm bạn với người bán thịt chó và người
giỏi gẩy đàn trúc(8) tên là Cao Tiệm Ly.Kinh Kha thích uống rượu, ngày
ngày cùng anh bán thịt chó và Cao Tiệm Ly uống rượu ở chợ nước Yên.
Sau khi chén rượu dở say, Cao Tiệm Ly gẩy đàn trúc, Kinh Kha họa theo
mà hát vui với nhau ở giữa chợ. Sau đó lại cùng nhau khóc,xem như bên
cạnh không có người(9), Kinh Kha tuy ở trong bọn bợm rượu, nhưng tính
tình thâm trầm, thích đọc sách,khi du lịch các nước chư hầu, đến đâu cũng
kết bạn với tất cả những người hiền, trưởng giả ở đấy. Khi sang nước Yên,
xử sĩ nước Yên là Điền Quang tiên sinh cũng trọng đãi vì biết rằng Kha
không phải là người tầm thường.Được ít lâu gặp lúc thái tử nước Yên là
Đan làm con tin ở Tần trốn về. Thái tử Đan nước Yên đã có lần làm con tin
ở Triệu mà vua Tần tên là Chính lại sinh ở Triệu, lúc nhỏ vẫn chơi thân với
Đan. Đến khi Chính được lập làm vua, Đan làm con tin ở Tần, vì vua Tần
đối đãi với thái tử Đan không tử tế cho nên Đan giận trốn về. Đan về tìm
cách báo thù vua Tần, nhưng nước nhỏ, sức không làm nổi. Sau đó ngày
ngày Tần đem binh ra miền Sơn Đông để đánh các nước Tề, Sở,Tam Tấn,
dần dần tiêu diệt chư hầu như tằm ăn lá dâu, sắp đến nước Yên. Vua tôi
nước Yên đều sợ họa sắp đến nơi. Thái tử Đan lo lắng hỏi thầy học là Cúc
Võ. Cúc Võ nói:
- Đất nước Tần bao khắp thiên hạ, uy hiếp các nước Hàn, Ngụy , Triệu,
phía Bắc có Cam Tuyền, Cốc Khẩu là nơi hiểm trở, phía Nam có đất bên
sông Kinh, sông Vị là nơi mầu mỡ, chiếm nguồn lợi đất Ba, đất Hán, bên
phải có dãy núi đất Lũng, đất Thục, bên trái có nơi hiểm trở như Hàm Cốc
quan, Hào Sơn. Dân đã đông, quân lại mạnh, khí giới có thừa. Nếu họ
muốn đem quân ra thì từ Trường Thành xuống phía Nam, từ Dịch Thủy lên
phía Bắc (lo) chưa biết ra sao!Tại sao chỉ vì cái oán bị khinh rẻ mà thái tử
lại muốn động chạm đến cái vẩy ngược của con rồng(11) như thế?
Đan nói:
- Vậy thì làm sao?
- Việc ấy xin suy nghĩ cho sâu.
Được ít lâu tướng Tần là Phàn Ư Kỳ có tội với vua Tần, chạy trốn sang
Yên, thái tử dung nạp cho ở. Cúc Võ can: