huy phân đội, trình bày rõ anh đến bến cảng trở về bằng những con đường
nào và đề nghị đại đội trưởng bảo quân lính mình cẩn thận hơn trước khi
bắn. Viên đại đội trưởng xin lỗi và hứa sẽ bảo người của mình lưu ý đoạn
đường Kitts đi. Anh sẽ hướng dẫn kỹ hơn để về sau quân lính của mình
không nhầm lẫn người Mỹ và người Pháp. Anh nói : “Nhưng anh biết đấy,
người của tôi háo hức muốn đánh nhau!”. Kitts cười. Anh không một chút
tình cảm nào với người Pháp. Người sĩ quan Việt Minh cũng cười.
Đến tháng Bảy năm 1946 những cuộc đụng độ trở nên thường xuyên đến
nỗi giữ lại một toán quân Mỹ ở Hải Phòng rất nguy hiểm. Kitts và người
của anh được lệnh chuyển giao cho người Pháp trách nhiệm đưa người
Nhật về nước và rút đi. Kitts nhớ mãi mấy chữ những người Việt Nam biết
tiếng Anh viết lên tường một ngôi nhà ở cảng “Chúng tôi muốn người Mỹ”.
Nhưng nếu người Việt Nam muốn nước Mỹ thì nước Mỹ đã không muốn
họ. Đối với Hồ Chí Minh, những năm 1945 và 1946 lặp lại những thất vọng
và ức chế ông đã biết ngay sau cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Thời
kỳ ấy tổng thống Hoa Kỳ là Woodrow Wilson; lần này là Hary Truman.
Tên các ông ấy khác nhau, một cuộc chiến tranh mới nổ ra và một phần tư
thế kỷ trôi qua nhưng thái độ của họ vẫn thế.
Khi Wilson tuyên bốn 14 điểm ngày 8 tháng Giêng năm 1918, ông Hồ
coi trọng con người và bản tuyên bố ấy. Wilson đã nói các dân tộc bị lệ
thuộc có quyền tự quyết định vận mệnh mình và trong luật lệ “của mọi
tuyên bố thực dân … những quyền lợi của dân tộc bị trị phải có trọng lượng
tương tự” như quyền lợi của thế lực thực dân. Dân tộc Mỹ phối hợp với
nước Anh, Pháp và những nước Đồng Minh khác vì “cuộc chiến tranh cuối
cùng cho nền tự do nhân loại”. Wilson đã xác định nguyên tắc bao gồm 14
điểm và đã được các lực lượng Đồng Minh tán thành :”Đấy là nguyên tắc
công bằng cho mọi dân tộc và quốc tịch quyền được sống trong những điều
kiện bình đẳng về tự do và an toàn giữa họ với nhau dù họ mạnh hay yếu”.
Tổ chức xã hội các nước sắp thành lập sẽ chú trọng tới việc đối xử đúng
đắn ấy với tất cả các dân tộc.
Ông Hồ rất xúc động, với số tiền ít ỏi kiếm được ở Paris bằng công việc
sơn những đồ cổ Trung Hoa giả và chụp ảnh, đã thuê một bộ quần áo chỉnh
