cách mạnh mẽ chủ nghĩa khủng bố Sunni của al-Qaeda và những
người Iran đã tổ chức buổi cầu nguyện trên các đường phố của
Tehran cho các nạn nhân, cũng trong khi đó tại một số thành phố
Arab lại có những đám đông vui mừng trước các cuộc tấn công. Iran
đã cung cấp hỗ trợ cho liên minh do Mỹ dẫn đầu chống lại Taliban,
và đề nghị nối lại các cuộc đối thoại sau sự sụp đổ của Baghdad vào
mùa xuân năm 2003. Không ít lần lịch sử có thể đã đi theo con
đường khác, và tình hình hiện tại có thể đã khác rất nhiều. Nhưng
còn những lối thoát khác cho mối quan hệ này.
Chính vị trí địa lý đã làm cho Iran trở thành một yếu tố không thể
né tránh của Đại Trung Đông và châu Á, nhưng nó lại không thể
quyết định những gì Iran sẽ làm trên vị thế thuận lợi của mình. Điều
đó chỉ liên quan đến những quyết định của con người.
Tại thời điểm tôi viết những điều này, trung thành với truyền
thống canh tân chủ nghĩa đế quốc thời quá khứ Trung cổ và xa xưa
của mình, Iran đã thành công chói lọi trong việc dựng lên một đế chế
quân sự hậu hiện đại đầu tiên trong loại hình này. Nó không có
thuộc địa, cũng không xe tăng, không thiết giáp hoặc tàu sân bay,
cũng không có bất kỳ công cụ nào thường thấy đi kèm với sức
mạnh. Robert Baer, một cựu nhân viên CIA, nói rằng chủ nghĩa đế
quốc Iran khác với chủ nghĩa đế quốc cổ điển mà cơ sở là những
cuộc xâm lược và chiếm lãnh thổ. Iran đã trở thành một siêu cường
với “chiến lược gồm ba hướng: chiến tranh ủy nhiệm, các vũ khí
không đối xứng và hỗ trợ cho người bị áp bức”. Hezbollah là cánh
tay được vũ trang của nhà nước Iran ở Lebanon, nó được tổ chức
tốt hơn về mặt quân sự và được xen cài vào dân cư tốt hơn so với
chính quyền Beirut. Tại Gaza, sự hỗ trợ ẩn dấu về tài chính và quân
sự của Iran dòng Shia cũng như những bài “Diễn ngôn chống thực
