Ngày 13 tháng Chạp, ở sông Ác-xai - Ê-xa-u-lốp-xki đã diễn ra những
trận đánh ác liệt với những lực lượng địch lớn hơn. Ngày 14 tháng Chạp,
quân phát-xít Đức ở một số chỗ đã vượt qua tuyến này và chiếm được khu
dân cư Véc-khơ-ne - Cum-xki. Để kìm chân bọn Hít-le ở hướng Ni-giơ-ne -
Tsi-rơ-xcai-a và đảm bảo sườn phải cho tập đoàn quân 51 khỏi bị đột kích
từ phía Tây, sáng 14 tháng Chạp, tập đoàn quân xung kích 5 đã chuyển sang
tiến công.
Đến cuối ngày, quân đoàn xe tăng 7 cùng với sư đoàn bộ binh 258 và sư
đoàn bộ binh cận vệ 4 đã đánh bật được quân dịch ra khói bàn đạp Rư-tsơ-
xốp-xki và giữ vững bàn đạp ấy. Sang ngày hôm sau, quân đoàn cơ giới 4
chỉ còn vẻn vẹn 70 xe tăng, đã cùng với sư đoàn bộ binh 87 mới đến lấy từ
lực lượng dự bị của phương diện quân, đánh bật quân dịch ra khỏi Véc-khơ-
ne - Cum-xki và chặn không cho chúng tiến thêm về phía Đông - Bắc.
Lúc bấy giờ, những đội quân đi đầu của Man-stai-nơ còn phải vượt qua
khoảng 50 ki-lô-mét nữa mới đến được chỗ quân của Pao-lút. Ngày 16
tháng Chạp, hồi 1 giờ 50 phút, M. M. Pô-pốp đánh điện báo cho tôi: “Bờ
Đông sông Đôn đã được hoàn toàn quét sạch. Chỗ vượt sông vẫn còn. Tôi
đang xác định lại trọng tải các cầu phao của ta. Sáng sớm 16. XII tôi sẽ đích
thân đến Véc-khơ-ne-Tsi-rơ-xcai-a và sẽ báo cáo đầy đủ”.
Ở đây đã diễn ra những trận đánh ác liệt. Trung tâm các trận đánh đó
vẫn là vùng Véc-khơ-ne-cum-xki như trước. Khu dân cư này đã nhiều lần
chuyển từ phía bên này sang phía bên kia. Bộ đội Liên Xô, mặc dầu bị tổn
thất to lớn, đã tỏ ra vô cùng kiên cường và anh dũng. Các cuộc phản kích
bất ngờ của quân đoàn cơ giới 4 và quân đoàn xe tăng 13 đã đóng một vai
trò đặc biệt.
Từ sáng sớm 17 tháng Chạp, địch lại tiến công ráo riết hơn nữa. Ngày
18 tháng Chạp, hai sư đoàn bộ binh của tập đoàn quân cận vệ 2 đã triển khai
dọc sông Mư-sơ-cô-va, còn quân đoàn cơ giới cận vệ 2 thì tập trung ở nông
trường quốc doanh “Cơ-rép”. Để tiện việc điều khiển bộ đội, quân đoàn kỵ
