Các chiến dịch tiến công tiến hành ở vùng thượng lưu sông Đông đã
đóng một vai trò rất quan trọng trong ý đồ đó. Tôi được phân công ở lại đây
suốt mùa đông 1943 để giúp cho bộ tư lệnh Phương diện quân Vô-rô-ne-giơ
và sau đó, cho cả Phương diện quân Bri-an-xcơ thực hiện các kế hoạch của
Bộ Tổng tư lệnh tối cao và Bộ Tổng tham mưu.
Cũng cần nêu một vài nét về tình hình chung trên mặt trận Xô - Đức hồi
bấy giờ để bạn đọc dễ theo dõi những diễn biến đã xảy ra ở vùng thượng
lưu và trung lưu sông Đôn lúc đó. Công cuộc giải phóng đất đai của Tổ
quốc khỏi bọn phát-xít xâm lược đã được thực hiện bằng một loạt chiến
dịch tiến công xen kẽ nhau theo thời gian.
Về phía Nam có: chiến dịch Rô-xtốp từ 1 tháng Giêng đến 18 tháng Hai
(giải phóng Rô-xtốp trên sông Đôn); chiến dịch Nan-tsích - Xta-vrô-pôn từ
3 tháng Giêng đến 4 tháng Hai (giải phóng Xta-vrô-pôn); chiến dịch tiêu
diệt cánh quân phát-xít ở Xta-lin-grất từ 10 tháng Giêng đến 2 tháng Hai;
chiến dịch Cra-xnô-đa - Nô-vô-rô-xi-xcơ từ 11 tháng Giêng (kết thúc vào
tháng Năm bằng việc quét sạch quân địch khỏi hầu hết vùng Pri-cu-ban).
Ở trung tâm có: chiến dịch Ô-xtơ-rô-gô-giơ-xcơ - Rốt-xô-sơ từ 13 đến
27 tháng Giêng (tiến về phía Tây ở vùng các sông nhánh của sông Đôn là
sông Pô-tu-đan, Ti-khai-a Xô-xna và Tsi-oóc-nai-a Ca-lít-va); chiến dịch
Vô-rô-ne-giơ - Ca-xtô-rơ-nôi-ê từ 24 tháng Giêng đến 17 tháng Hai (giải
phóng tỉnh Vô-rô-ne-giơ); chiến dịch Khác-cốp từ 2 đến 26 tháng Hai (đuổi
quân địch ra khỏi khu vực Khác-cốp).
Về phía Bắc: chọc thủng vòng vây Lê-nin-grat từ 12 đến 30 tháng
Giêng; thủ tiêu bàn đạp của phát-xít ở Đê-mi-an-xcơ từ 15 tháng Hai đến 1
tháng Ba. Như vậy, tất cả các chiến dịch đó, trên cả ba hướng chính đều
được bộ đội Liên Xô thực hiện với thành công tối đa trong nửa cuối của
chiến cục mùa đông 1942 - 1943 .
