cao xem xét ta có nên chủ động đánh địch trước không. I. V. Xta-lin chú ý
rất nghiêm túc đến đề nghị đó và chúng tôi - Giu-cốp, tôi và An-tô-nốp - đã
phải cố gắng ít nhiều để thuyết phục là không nên làm việc ấy.
Vào giữa tháng Sáu, Giu-cốp lúc này là thứ trưởng thứ nhất Bộ dân ủy
quốc phòng (Tháng Năm năm 1943, theo quyết định của Hội đồng quốc
phòng Nhà nước, bộ trưởng Bộ dân ủy quốc phòng chỉ còn hai thứ trưởng là
Gh. C. Giu-cốp và tôi; Gh. C. Giu-cốp vẫn kiêm phó Tổng tư lệnh tối cao.),
lại xuống các đơn vị ở vòng cung Cuốc-xcơ. Qua sự theo dõi địch một cách
thường xuyên và vô cùng tỉ mỉ ở các Phương diện quân Vô-rô-ne-giơ và
Trung tâm, và căn cứ vào tin tức tình báo các loại, chúng tôi đã biết đích
xác rằng bọn phát-xít đã chuẩn bị xong hoàn toàn để tiến công.
Nhưng vì lẽ gì đó, chúng chưa bắt đầu tiến công. Cái “vì lẽ gì đó” làm
cho chúng tôi băn khoăn không ít, còn một số người thì thậm chí mất bình
tĩnh. Tư lệnh Phương diện quân Vô-rô-ne-giơ N. Ph. Va-tu-tin đã bắt đầu tỏ
ra đặc biệt sốt ruột và nhiều lần đặt vấn đề với tôi là chúng ta phải bắt đầu
tiến công đi để cho khỏi bỏ lỡ thời gian mùa hè. Những lý lẽ của tôi cho
rằng quân địch tiến công ta là vấn đề ngày một ngày hai, và nếu ta tiến công
thì nhất định chỉ có lợi cho địch, không thuyết phục được đồng chí đó.
— Đồng chí Va-xi-lép-xki! Chúng ta mất dịp tốt, chúng ta để lỡ thời cơ,
- đồng chí ấy lo lắng thuyết phục tôi. - Quân địch không tiến công, mùa thu
sắp tới, và tất cả các kế hoạch của chúng ta sẽ tan tành. Đừng nấp trong
công sự và hãy tiến công trước. Chúng ta có đủ lực lượng để làm việc đó
Qua những cuộc bàn luận hàng ngày với Tổng tư lệnh tối cao, tôi thấy
rằng đồng chí cũng lo lắng. Một lần đồng chí báo cho tôi biết là Va-tu-tin đã
gọi điện cho đồng chí, khẩn khoản đề nghị ta nên bắt đầu tiến công muộn
nhất là vào những ngày đầu tháng Bảy; tiếp đó, Xta-lin còn nói rằng đề nghị
đó cần được chú ý hết sức nghiêm túc; đồng chí đã chỉ thị cho Va-tu-tin
chuẩn bị và báo cáo những ý kiến của mình về Phương diện quân Vô-rô-ne-
giơ lên Đại bản doanh.
