địch ở ngoại vi Mát-xcơ-va đã bị tan rã và đẩy lùi về phía Tây 100 ki-lô-
mét và ở một số nơi đến 250 ki-lô-mét. Nguy cơ trực tiếp đời với Mát-xcơ-
va và đối với toàn vùng công nghiệp Mát-xcơ-va đã được thanh toán.
Cuộc phản công ở ngoại vi Mát-xcơ-va đã phát triển thành cuộc tổng
tiến công của bộ đội Liên Xô trên hướng Tây. Do kết quả của cuộc tiến
công này, bộ đội các Phương diện quân Lê-nin-grát, Vôn-khốp và cánh phải
của Phương diện quân Tây - Bắc với sự hiệp đồng của Hạm đội Ban-tích
phải tiêu diệt chủ lực cụm tập đoàn quân “bắc” và thanh toán cuộc phong
tỏa Lê-nin-grát; các Phương diện quân Ca-li-nin và Tây hiệp đồng với các
tập đoàn quân của các Phương diện quân Tây - Bắc và Bri-an-xcơ phải bao
vây và tiêu diệt chủ lực của cụm tập đoàn quân “Trung tâm”; các Phương
diện quân Nam và Tây - Nam có nhiệm vụ đánh bại cụm tập đoàn quân
“nam” và giải phóng Đôn-bát; Phương diện quân Cáp-ca-dơ cùng với Hạm
đội Biển Đen trong vòng mùa đông phải giải phóng Crưm.
Ý định này đã nảy sinh như thế nào? Tôi xin nói tỉ mỉ hơn một chút về
nó. Ngày 10 tháng Giêng năm 1942, Đại bản doanh đã gửi cho hội đồng
quân sự các phương diện quân và các tập đoàn quân một thư chỉ thị. Sáng
kiến này là của I. V Xta-lin. Trong phần mở đầu lá thư. Đại bản doanh lưu ý
các đơn vị trong khi chuyển sang Tổng tiến công phải hết sức chú ý đến
kinh nghiệm thu được trong cuộc phản công ở ngoại vi Mát-xcơ-va và trong
các chiến dịch tiến công khác vào mùa đông năm 1941 và tránh những
khuyết điểm đã mắc phải. Đặc biệt là vấn đề tổ chức những cánh quân xung
kích nhằm bảo đảm ưu thế hơn địch trên các hướng chính và các vấn đề sử
dụng pháo binh một cách hợp lý hơn, nghĩa là bỏ cái cách pháo kích chuẩn
bị kiểu cũ mà chuyển sang thực hành tiến công của pháo binh để yểm trợ
cho bộ binh và xe tăng liên tục từ đầu đến cuối trận chiến đấu.
Các cán bộ Bộ Tổng tham mưu cho rằng những chỉ thị này là rất quan
trọng đối với cấp chỉ huy cũng như bộ đội nói chung nhưng cũng hiểu rằng
chỉ có những lời hướng dẫn thôi thì chưa đủ. Để thực hiện được những
