Nguyễn Hiến Lê
Sử Trung Quốc
Chương VII (5)
D. SUY VONG
Từ thời Anh Tôn ( 1436 trở đi) , nhà Minh bắt đầu suy.
Loạn ở trong:
- Họa cốt nhục tương tàn, sau vụ tĩnh nạn , xuất hiện thêm ba bốn lần nữa,
mt lần dưới trĩều Tuyên Tôn: Hán Vương là Cao Hủ chiếm đất làm phản,
Tuyên Tôn bắt giam rồi giết cùng với nhiều đồng đảng, một lần dưới triều
Cảnh Tôn sẽ nói ở sau.
- Nạn hoạn quan. Một cái xấu xa của chế độ quân chủ Trung Hoa là dùng
hoạn quan, rất nhiều hoạn quan. Ông vua nào cũng có tam cung lục viện,
hầu hết ông nào cũng hiếu sắc, từ đời Thượng Cổ hễ lên ngôi rồi là cho
người đi tìm trong khắp nước những con gái đẹp, bắt gia đình có con gái
đẹp phải dâng nữa, để tuyển dụng làm phi, tần, cung nữ. Các hoàng tử ,
công chúa phải có người hầu hạ, cũng là mỹ nữ nữa, tất nhiên không thể
dùng toàn đàn bà được, có những công việc phải giao cho đàn ông, như giữ
các cửa cung, canh gác, thông báo, quét tứơc làm vườn ... mà vườn ngự thì
mênh mông cả chục cây số vuông. Muốn tránh cảnh dâm loạn trong cung,
nhất là giữ cho dòng dõi của vua được thuần, không pha bậy với bọn bách
tính, thì phải dụng hoạn quan. có thời trong cung có tới cả vạn cung phi và
ba ngàn hoạn quan hoặc hơn nữa.
Tối, các cửa cung điện đóng hết, ngay các đại thần, thân vương nếu không
có lệnh cũng không được vào. Vậy là ngoài vua ra, trong cung không còn ai
là đàn ông cả. Các hoàng tử đã lớn tuổi đều ra ở cung riêng. Vua thui thủi
một mình, biết chuyện trò với ai? Tụi hoạn quan đều xuất thân trong giới ti
tiện, vô học, bày trò để vua giải sầu, nhất là các trò tửu sắc. Nhưng nhiều
quá và dễ dàng quá thì đâm ra mau chán, cho nên có ông vua đêm đêm giả
trang, theo mt tên hoạn quan ra ngoài thành, nếm các thú vui của dân
chúng. Như vậy hoạn quan thành bọn tay chân của vua, nói gì vua cũng
nghe, nhất là những tên đẹp trai, khéo nịnh bợ, lần lần lấn quyền của hoàng
