SỬ TRUNG QUỐC - Trang 311

nay chỉ là kinh đô của những thời muốn phát triển ngoại thương. Về điểm
đó ông có hùng tâm hơn cha.
Ông cũng theo chính sách đời Hán, vừa dùng võ lực, vừa vỗ về, vừa dùng
ngoại giao để chia rẽ các rợ du mục, chú ý chỉ để phá cái thế mạnh của
Mông Cổ, chứ không muốn chiếm đất của họ.
Ông nhiều lần chiêu dụ Mông Cổ, họ vẫn không hàng, một lần ông sai một
tướng đi đánh, bị thua. Sau ông phải thân chinh đi dẹp. Năm 1410 đem
100.000 quân với 30.000 cỗ xe chở lương thực, binh nhu, và một số tặng
vật để lấy lòng rợ Olrat ( ? ) mà yêu cầu họ trung lập. Trận đó Môngt Cổ
thua to, xin hàng rồi sau lại phản. Ông phải thân chinh ba lần nữa, một lần-
năm 1422- ông dẩn một đoàn quân 235.000 người với 117.000 cổ xe, mỗi
cổ hai con lừa. Quân Mông Cổ trốn thoát qua phía Tây, quân Trung Hoa
cướp bóc được rất nhiều rồi trở về. Hai trận sau, năm 1423 và 1424, kết quả
cũng như vậy, và trong trận cuối, ông thình lình chết. Từ đó quân Mông Cổ
không dám lấn Trung Hoa nữa.
Về phía Nam, Thành Tổ cũng tính mở mang bở cõi. Thời đó, ở nước ta. Hồ
Quý Li chiếm ngôi nhà Trần, con là Hồ Hán Thương dâng biểu sang Thành
Tổ nói dối là nhà Trần hết người, y là cháu ngoại, lên thay, được Thành Tổ
phong làm An Nam Quốc vương. Sau đó, một người tự nhận là con vua
Trần Nghệ Tôn qua tâu rõ tình hình và xin binh phục thù. Thành Tổ sai sứ
sang trách, họ Hồ dâng biểu tạ tội, Thành Tổ cho người đưa người con Trần
Nghệ Tôn đó về nước, đến Chi Lăng, tướng của Hồ đón, đem về rồi giết.
Thành tổ giận, sai Trương Phụ sang diệt nhà Hồ, bắt cha con họ Hồ đưa
qua Trung Hoa, rồi không kiếm con cháu nhà Trần để trả nước, mà chiếm
luôn nước ta, đặt Bố chính ti để cai trị, nước Chiêm Thành cũng phụ thuộc
ti đó 1407 ).
Khi đoàn quân viễn chinh sắp lên đường,Thành tổ ra lệnh cho viên tướng
Chu Năng như sau:
- " Một khi binh lính vào nước Nam, trừ các sách vở và bản in của đạo Phật
và đạo Lão, còn thì mọi sách vở, văn tự, cả những dân ca, sách dạy trẻ (
.....) đều phải đốt hết, một mảnh, một chữ cũng không chừa. Những bia nào
Trung Hoa xây dựng từ trước thì đều giữ gìn cẩn thận, còn các bia do An