lực ở cuối nhà Tống, và những hành vi " thế thiên hành đạo " của bọn thảo
dã anh hùng Lương Sơn Bạc ỏ Sơn Đông chống lại triều đinh để cứu dân,
mà người cầm đầu là Tống Giang.
Tam Quốc Chí diễn nghĩa là một tiểu thuyết lịch sử của La Quán Trung bị
người đời sau sửa đổi. Tác giả dựa vào sự thực trong lịch sử, nhưng tưởng
tưọng thêm nhiều, có thể là theo thị hiếu của dân cho Tào Tháo là một tên
gian hùng mà rất đề cao Khổng Minh. Kết cấu vụng về, nhưng được dân
chúng rất mê, còn hơn người Pháp mê những tiểu thuyết hiệp sĩ (romans de
la chevalèrie ) nữa.
Tác phẩm vĩ đại nhất là Kim Bình Mai tương truyền của Vương Thế Trinh,
nhưng không chắc. truyện tả chân xã hội quan lại, sĩ phu , thương nhân sa
đọa, những đồi phong bại tục của họ bằng một ngọn bút bình tĩnh mà sắc
bén. tình dục và nhục cảm được ghi lại chi li, táo bạo lạ lùng, có người chê
là dâm thư, và đời Thanh có lúc cấm bộ ấy, ai đọc lén thì bị đánh 100
trượng. Những bản lưu hành ngày nay đều cắt hết những đoạn thô bạo quá.
Có người sắp nó vào loại tiểu thuyết diễm tình, thực ra nó là loại tả chân xã
hội.
Dân tộc Trung Hoa cũng lạ thật, đề cao đức Trung dung thì không dân tộc
nào bằng họ, mà hành động quá khích thì họ cũng đứng đầu: lãng mạn thì
khắp thế giới không có kịch, truyện nào hơn Mẫu Đơn Đình, tả chân thì
Kim Bình Mai ăn đứt các tiểu thuyết loại đó của phương tây, dâm dục thì
vua chúa của họ có tới 6.000 mỹ nữ, vua nước nào bì nổi
Dâm thư thì truyện Nhục Bì Đoản ( không biết của ai, có lẽ xuất hiện cùng
đời Minh) cũng là độc nhất vô nhị; bảo thủ không dân tộc nào bằng mà tần
Thủy Hoàng và Mao Trạch Đông lạI muốn hủy hết di sản tinh thần của nòi
giống; ba ngàn năm trước đã tôn trọng ý dân ( dân muốn là trời muốn ), vậy
mà dân thời nào cũng bị ức hiếp hơn hết.
Bốn tiểu thuyết giớI thiệu ở trên: Thủu Hử, Tam Quốc Chí , Tây Du Ký,
Kim Bình Mai đều được coi là những tác phẩm bất hủ của nhân loạI và đều
được phưong Tây dịch đi dịch lại.
- Đoản thiên tiểu thuyết tới đờI nhà Minh cũng bắt đầu thịnh.
- Bảo Ủng đại nhân lựa những truyện hay nhất của nhiều tác giả , gom lại