SỬ TRUNG QUỐC - Trang 579

ý thức hệ nữa rồi, có tinh thần thực tiễn hơn, lo cho dân hơn, sao cho họ
khỏi thiếu ăn đã.
Người phương Tây nào ở Trung Hoa một thời gian cũng khen dân tộc
Trung Hoa có kỉ luật, lễ độ, nhã nhặn siêng năng, giỏi chịu cực, sống đạm
bạc, thông minh, có sáng kiến. Họ đã trên một tỉ người, có thể đã có những
khí giới hạch tâm mạnh nhất, không một nước nào có thể diệt họ được. Họ,
Mĩ và Nga đương giữ cái thế chân vạc như thời Tam Quốc không ai đoán
được thế đó sẽ kết thúc ra sao, chỉ biết Nga đã lộ vẻ lo ngại khi thấy họ xích
lại với Mĩ nên tìm cách ve vãn họ, nhưng trong bốn nguyên do xích mích
giữa Nga và Hoa thì hai nguyên do cuối (tr.220), theo tôi, khó mà giải
được.
Chú thích:
(1) Ngày nay người ta gọi là “đương phát triển” cho nhã nhặn hơn.
(2) Có người gọi là thế giới thứ tư, thế giới thứ ba trỏ những nước kém
phát triển nhưng có dầu lửa như Ba Tư, Irak, Koweit, Ả Rập Séoud…