ai để ý có một đạo quân riêng đóng vai trò trung lập, lặng lẽ quan sát và đợi
thời cơ, đó là đạo quân của Lý Công Uẩn - người đang giữ chức điện tiền
chỉ huy sứ, chỉ huy quân đội bảo vệ kinh đô Hoa Lư, người sẽ là nhân vật
chính của chúng ta ở khúc ca số 5 này.
Lê Long Đĩnh lên ngôi vua. Việt nam sử lược của Trần Trọng Kim chép
lại:
“Long Đĩnh là người bạo - ngược, tính hay chém giết, ác bằng Kiệt, Trụ
ngày xưa.
Vì lúc sống dâm dục quá độ, mắc bệnh không ngồi được, đến buổi chầu
thì cứ nằm mà thị triều, cho nên tục gọi là Ngọa Triều.”
Câu chuyện về hai chữ “Ngọa Triều” và “tàn ác” của Lê Long Đĩnh cũng
được sự thống nhất ở cả Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sỹ Liên. Để rồi
trong hoàn cảnh suy tàn đó, Long Đĩnh mất, các con còn nhỏ, quan điện
tiền chỉ huy sứ là Lý Công Uẩn được sự ủng hộ của chi nội là Đào Cam
Mộc cùng thiền sư Vạn Hạnh đã lên ngôi hoàng đế, các quan trong triều
đều nhất trí suy tôn. Sự tàn ác của Lê Long Đĩnh, ngày đăng cơ của Lý
Công Uẩn đã được đóng đinh vĩnh viễn trong trang sử với ngôn từ và xác
lập số phận như thế.
Nhưng bạn hãy dừng lại một chút, một chút thôi, cùng nhau tư duy ở chỗ
này: Thời đại phong kiến, vua là “thiên tử" - con trời, có vị trí duy ngã độc
tôn và thay trời cai quản thiên hạ. Điều này có nghĩa bất kỳ một sự đổi ngôi
nào cũng tạo nên một trường đoạn máu chảy vì tranh chấp hai chữ “thiên
hạ”. Thế thì tại sao nhà Lê lại có thể dễ dàng truyền ngôi cho nhà Lý như
vậy? Và rằng nếu như Lê Long Đĩnh xấu xa cần phải thay thế thì tại sao
không thay người cùng họ Lê mà lại thay bằng người họ Lý? Vào thế kỷ
XI, đất nước ta nào có phải là thời Nghiêu, Thuấn bên Trung Quốc để
Nghiêu truyền ngôi cho Thuấn và Thuấn truyền ngôi cho Vũ
thiền sư Vạn Hạnh có vai trò gì trong cuộc “thay triều đổi đại này”? Thiền
sư Vạn Hạnh có thể coi như là người dẫn lôi cho đời sống tâm linh của
nhân dân trong giai đoạn đầu của Phật giáo. Thiền sư Vạn Hạnh là cố vẫn
