người mạnh mẽ trên lưng ngựa như vậy với sáu lần đích thân ra trận tiền thì
rõ ràng không thể ốm yếu. Thật không logic chút nào khi được miêu tả là
“Ngọa Triều” - chỉ nằm mà thương triều, một hình ảnh phải nói quá nhục
nhã về một vị vua.
Nếu bảo là “ác như Kiệt Trụ” thì tại sao Khâm định Việt sử thông giám
cương mục chép vua Lê Long Đĩnh có công thỉnh kinh Phật về nước Việt,
qua câu sau: “Đinh Mùi, năm thứ 14 (1007). Nhà vua (Lê Long Đĩnh) sai
Minh Xưởng và chưởng thư ký là Hoàng Thành Nhã đem con tê trắng sang
biếu nhà Tống, dâng biểu xin cửu kinh và kinh sách Đại Tạng. Nhà Tống
ưng thuận cho cả.” Một vị vua thỉnh một tôn giáo đầy tính nhân đạo như
Phật giáo về nước, há có thể là Kiệt, Trụ?
Tài năng có, công lao với dân tộc cũng có nhưng mang nỗi oan nghìn thu
khi bị đóng đinh trong suy nghĩ “Ngọa Triều” và “bạo ngược”. Thiết nghĩ
hậu nhân cũng cần phải nhìn nhận một cách công bằng chăng?
Chúng ta hôm nay chỉ có thể đặt nghi án, liệu phía sau màn lên ngôi đầy
êm thấm của Lý Công Uẩn có thể là một cuộc tranh đoạt chính trị trong
bóng tối? Một lưỡi gươm đã rút ra mà không thấy máu? Hậu thế chưa có
được một bằng chứng rõ ràng nào cho chuyện này, ngoài những sự kiện
chắp nổi và những dấu tích lịch sử, để tin rằng vấn đề không đơn giản như
đã viết, cũng như để tin rằng, nếu sử Việt thật sự được khai thác một cách
triệt để nhất, độ hấp dẫn ly kỳ, há kém ai!
2. Lý Thái Tổ và Thăng Long
Tuy nhiên dù cho được quyền chọn lại chăng nữa, tin chắc rằng, nhân
dân Việt Nam, lịch sử Việt Nam vẫn lựa chọn Lý Công Uẩn mà thôi. Câu
chuyện Lý Công Uẩn, thiền sư Vạn Hạnh và vua Lê Long Đĩnh để biết sử
Việt luôn hấp dẫn, đồng thời lại giúp ta biết thêm về một vị vua được chính
sử nhận định là “khoan thứ, nhân từ, tinh tế, hòa nhã, có lượng để vương”,
nhưng để bước lên ngôi cửu đỉnh, hẳn không thể bằng một cách suy tôn
