62
bàn chân của bạn, chẳng hạn, bạn phải tự nhắc nhở
mình lấy cái gai đó ra. Bạn không từ bỏ quyết tâm của
mình. Cùng thế ấy, khi đau khổ phát sinh trong tâm,
chúng ta phải quyết tâm dứt sạch tận gốc rễ mọi phiền
não. Đây là một quyết tâm kiên định và không ngừng
nghỉ. Cuối cùng, mọi phiền não sẽ rơi vào tay của chúng
ta và chúng ta có thể kết liễu chúng.
Cho nên, chúng ta làm gì với sự hạnh phúc và khổ
đau? Tất cả các pháp sinh khởi bởi do nhân duyên. Khi
quả ngừng, đó là vì nhân đã ngừng. Nếu chúng ta
không bám víu hay dính mắc vào một điều gì đó, thì
cũng như rằng điều đó không hề tồn tại. Nếu có sự
hiện hữu thì phải có sự phát sinh. Sự dính mắc hay ràng
buộc là điều kiện tiên quyết để đưa đến sự khổ.
Mỗi khi sự khổ phát sinh, hãy xem xét nó. Xem
xét giây phút hiện tại. Xem xét chính thân và tâm của
bạn. Khi hạnh phúc phát sinh: Đâu là nguyên nhân của
niềm hạnh phúc đó? Hãy nhìn vào nơi đó. Bất cứ nơi
nào những thứ này phát sinh, hãy cảnh giác. Cả hạnh
phúc lẫn khổ đau phát sinh từ sự dính mắc. Những
hành giả thuở xưa xem xét tâm của mình như sau: Chỉ
có sự sinh khởi và hoại diệt; không có một thực thể
thường hằng. Họ suy ngẫm từ mọi khía cạnh và nhận
thấy rằng không có gì nhiều với cái tâm này của họ,
không có gì kiên định. Chỉ có sinh và diệt, diệt rồi sinh,
không có gì có tính cách lâu dài. Trong khi đi hay ngồi,
họ nhận biết sự việc như thế đó. Nhìn nơi đâu, họ cũng
chỉ thấy có khổ đau. Chỉ vậy thôi. Như thể một cục sắt
lớn vừa được nung nóng trong lò lửa. Toàn thể cục sắt
đều nóng. Nếu bạn chạm nó ở phía trên hay phía dưới,
nó cũng đều nóng. Chạm vào bốn phía, phía nào nó
