TAM QUỐC CHÍ - NGỤY CHÍ - Trang 346

xét nước Đại Ngụy để truyền giáo hóa thánh hiền, đức hạnh lớn lớn, nước
ấy đầy nhiều. Thực là điều mà quan Thái thường nên ghi lại, là cái chén
đựng đồ tế nên khắc lên. Cho nên khắc chữ lên đấy, ghi lại ở miệng chõ để
khen ngợi cái tốt đẹp, khiến cho không mục”. Thần Tùng Chi xét Hán thư
Giao tự chí viết: “Thời Hiếu Tuyên Đế, người huyện Mĩ Dương đào được
cái vạc, Kinh Triệu Doãn Trương Xưởng dâng lời bàn nói: ‘Xét vạc có khắc
văn nói là: ‘Vương lệnh cho Thi thần làm quan ở Tuần Ấp này. ban cờ
chuông, qua ngọc, áo thêu cho ngươi. Thi thần chắp tay cúi đầu nói: ‘Dám
không theo Thiên tử để tỏ rõ lệnh tốt sao’. Đấy là cái mà nhà Chu khen
tặng cho đại thần, con cháu của đại thần khắc ghi công lao của tổ tiên, cất
nó ở miếu quan vậy’”. Văn khắc Khảo Phụ thấy ở Tả thị truyện, văn khắc
Khổng Khôi thấy ở Lễ kí, việc này rõ nên không chép. Quốc ngữ viết:
“Trận đánh thắng nước Lộ ngày xưa, quân Tần đến mưu đánh bại nguời
Tấn, Ngụy Khỏa đem thân mình đuổi quân Tần ở ấp Phụ Thị, tự thân ngăn
được Đỗ Hồi; công lao được khắc ghi trên chuông của Cảnh Công, đến
ngày nay không truyền cho dòng dõi, con cháu không thể không hưng vậy”.
Đấy là bốn người mà Thái tử nói đến. Ngụy lược viết: “Sau Thái Tổ đánh
quận Hán Trung, Thái tử ở tại bến Mạnh Tân, nghe nói Do có ngọc quyết,
muốn lấy để nói can ngăn Tào Công. Ngầm sai sai Lâm Truy Hầu sai
người đến khuyên Do. Do liền đưa ngọc quyết đến. Thái tử gửi thư cho Do
nói: ‘Ngọc để sánh với đức của quân tử, cho người làm thơ thêm đẹp. Ngọc
thùy cức của nước Tấn, ngọc hưng phan của nước Lỗ, ngọc kết lục của
Tống, ngọc hòa phác của nước Sở, giá hơn nghìn vàng, quý trọng như đô
thành, có tiếng từ xưa, còn tiếng đến mai sau. Cho nên ngọc thùy cức có ở
nước Tấn thì bắt được vua hai nước Ngu, Quắc; ngọc hòa bích vào nước
Tần thì Tương Như giữ khí tiết. Trộm thấy sách ngọc đúng là ngọc đẹp
trắng như cắt mỡ, ngọc đen thì như sơn bóng, ngọc đỏ thì như mào gà, màu
vàng thì như lúa chín. Lại nghe nói về ngọc, nhưng chưa thấy hình. Dẫu
đức không phải quân tử, nghĩa không bằng người làm thơ, đức hạnh núi
cao là chỗ ngưỡng mộ. Nhưng bốn vật bảo ở xa, từ thời Tần, Hán chưa
nghe nói có cái tốt. Cho nên tìm nó nhiều năm, chưa gặp được cái thật,
muốn có riêng nhưng không được, đói khát chẳng màng. Gần đây được