TRUYỆN ĐỖ KỲ
Đỗ Kì tự Bá Hầu, người huyện Đỗ Lăng quận Kinh Triệu.
Phó Tử chép: Kì là dòng dõi của Ngự sử Đại phu Đỗ Diên Niên thời nhà
Hán
. Cha của Diên Niên là Chu, từ quận Nam Dương dời đến huyện
Mậu Lăng, đến thời Diên Niên lại chuyển đến huyện Đỗ Lăng, con cháu
nối theo ở đó.
Thủa nhỏ cô, bị mẹ kế làm khổ, nhưng vẫn giữ đạo hiếu mà nổi tiếng.
Năm hai mươi tuổi, làm quan Công tào trong quận, giữ chức Trịnh Huyện
Lệnh. Trong huyện có mấy trăm người tù, Kì tự thân đến ngục, cân nhắc
nặng nhẹ, thả ra hết mà sai khiến, dẫu chưa đúng cả nhưng người trong
quận khen Kì tuổi trẻ mà có ý rộng lượng vậy. Cử Hiếu liêm, bái làm Hán
Trung Phủ thừa.
Gặp lúc thiên hạ loạn, bèn bỏ quan làm khách ở Kinh Châu, đến giữa
năm Kiến An lại về. Tuân Úc tiến cử Kì cho Thái Tổ,
Phó Tử chép: Kì từ Kinh Châu về quê, sau đó đến đất Hứa, gặp Thị
trung Cảnh Kỉ, nói chuyện cả đêm. Thượng thư lệnh Tuân Úc ở phòng bên
với Kỉ, buổi đêm nghe Kì nói, khen lạ, đến sáng sai người bảo Kỉ nói: “Có
kẻ sĩ hay mà không tiến cử, lấy gì mà coi việc”? Rồi gặp Kì, thân Kì như
người quen biết cũ, liền tiến cử Kì với triều đình.
Thái Tổ lấy Kì làm Tư không Tư trực, chuyển làm Hộ Khương Hiệu úy,
Sứ trì tiết, lĩnh chức Tây Bình Thái thú.
Ngụy lược chép: Thủa trẻ Kì có chí lớn. Ở tại Kinh Châu vài năm, sau
khi mẹ kế chết, thấy vùng Tam phụ thông suốt, đem tang mẹ kế về phía bắc,
trên đường đi bị giặc bắt cướp, mọi người bỏ chạy, chỉ Quỳ không chạy,
giặc xét cướp, Kì xin giặc nói: “Các ngươi muốn lấy tiền mà thôi. Nay ta
không có tiền, xét cướp ta làm gì được”? Giặc bèn thôi. Kì đến quê nhà,
Kinh Triệu Doãn người quận Hà Đông là Trương Thì, có quen biết Kì, cho
làm Công tào. Từng hiềm vì Kì rộng rãi, không chú ý giúp làm các việc, nói
là người này xuềnh xoàng, không hợp làm Công tào. Kì nói kín rằng:
“Không hợp làm Công tào, nhưng hợp làm Hà Đông Thái thú vậy”.
