[ CHÚ THÍCH ]
Chỉ Lưu Bị. Chức của Lưu Bị lúc này là Tả tướng quân nhà Hán.
Vũ Vương là vua khai sáng nhà Chu, nổi tiếng là một vị vua hiền đức.
Ông được Khương Tử Nha phò tá lật đổ được nhà Ân hung bạo.
Thương Dung, Tỷ Can đều là đại thần nhà Thương. Thương Dung
làm thừa tướng ba triều, quỳ nơi cửa cung can gián Trụ Vương làm ác
không được, đành cáo lão hồi hương. Tỷ Can can gián Trụ Vương quyết
liệt tới mức bị mổ bụng moi tim.
Tam Ba là Ba Đông, Ba Tây và Ba Trung.
Theo quyển Khổng Minh Gia Cát Lượng của Trần Văn Đức thì Đỗ
Hoạch là Thái thú Ba Tây, Phác Hồ là Thái thú Ba Đông.
Hán Vũ là Hán Vũ Đế.
Lý Lăng là tướng quân dưới triều Hán Vũ Đế, con cháu của danh
tướng Lý Quảng. Lăng đem binh đánh Hung Nô, binh ít mà bị Hung Nô vây
chặt, Lăng chiến đấu anh dũng tới khi sức cùng lực kiệt đành hàng Hung
Nô chờ thời. Có người vu cáo Lăng đem binh hàng giặc, vua Hán Vũ Đế
giết cả nhà Lăng. Tư Mã Thiên, tác giả cuốn Sử ký cùng tên nổi tiếng, vì
can vua đừng giết nhà Lăng mà phải chịu cái nhục cung hình.
Trần Bình, Hàn Tín. Hai người trước đều là tướng Sở, nhưng không
được trọng dụng, mới về với Lưu Bang, lập nhiều đại công giúp Lưu Bang
lấy được thiên hạ. Đoạn này có vẻ hơi mỉa mai, vì chính Ngụy Văn Đế Tào
Phi đã cướp ngôi nhà Hán, rồi lại lấy hai đại thần nhà Hán ra để ví dụ cho
việc bỏ tối theo sáng.
Chỉ Lưu Bị và Gia Cát Lượng. Ngô thư của Vi Chiêu có chép: tổ tiên
của Gia Cát Lượng trước mang họ Cát, vốn ở huyện Gia thuộc quận Lang
Nha, về sau rời tới huyện Dương Đô, để phân biệt với mấy họ Cát ở đó mới
gọi là Gia Cát.
