NHỊ CHỦ PHI TỬ TRUYỆN
Cam Hoàng Hậu vợ Tiên Chủ là người đất Bái. Tiên Chủ tới Dự Châu,
đóng quân ở Tiểu Bái, tùy tiện thu nạp. (Từ khi) Tiên Chủ mất vợ chính,
(Hậu) thường cai quản công việc trong nội phủ. (Hậu) theo Tiên Chủ tới
Kinh Châu rồi sinh Hậu Chủ. Gặp lúc quân Tào Công (đánh) đến, đuổi kịp
Tiên Chủ ở Đương Đương Trường Bản, trong lúc khốn quẫn, (Hậu) bị bỏ
lại sau cùng với Hậu Chủ. Nhờ có Triệu Vân bảo vệ mới thoát khỏi nguy
nan. Sau (Hậu) mất, táng ở Nam Quận. Năm Chương Vũ thứ hai, được truy
thuỵ là Hoàng Tư Phu Nhân, chuyển về an táng trong đất Thục, nhưng (linh
cữu Hậu) chưa đưa về đến nơi thì Tiên Chủ đã qua đời. Thừa tướng Lương
dâng lời rằng: ”Hoàng Tư Phu Nhân sự tích hành vi đều rõ lòng nhân, một
đời hiền thục cung thuận. Đại Hành Hoàng Đế
làm phi tần, lại sinh ra Thánh thượng, nhưng số mệnh chẳng được lâu dài.
Khi Đại Hành Hoàng Đế còn sống, lưu luyến nghĩa tình, thương phần mộ
Hoàng Tư Phu Nhân để mãi ở chốn xa vời, riêng sai sứ giả đặc biệt đi đón
đem về. Gặp ngay lúc Đại Hành Hoàng Đế băng. Nay linh cữu Hoàng Tư
Phu Nhân đã về tới, mà tử cung
còn ở trên đường, lăng tẩm sắp hoàn
thành, an táng nhập thổ đẫ có kỳ hạn. Thần thường cùng bọn Thái Thường
Lại Cung bàn luận rằng: ‘Lễ Ký chép: ‘Dựng nên tình thương mến với mẹ
cha mình trước thì dạy được dân tính hiếu thảo, dựng nên lòng tôn kính với
bậc tôn trưởng của mình trước thì dạy được dân biết thuận tùng.’ Đừng
quên cha mẹ, thân ta do họ sinh ra. Theo khuôn mẫu của sách Xuân Thu thì
mẹ vì con mà được quý hiển. Xưa Cao Hoàng Đế truy tôn Thái Thượng
Chiêu Linh Phu Nhân làm Chiêu Linh Hoàng Hậu; Hiếu Hoà Hoàng Đế cải
táng cho mẹ ngài là Lương Quý Nhân, tôn hiệu là Cung Hoài Hoàng Hậu;
Hiếu Mẫn Hoàng Đế cũng cải táng cho mẹ ngài là Vương Phu Nhân, tôn
hiệu là Linh Hoài Hoàng Hậu. Nay Hoàng Tư Phu Nhân nên có tôn hiệu, để
an ủi tâm tư chốn hàn tuyền. (Thần) thường cùng bọn Cung xét chuẩn mực
việc đặt thuỵ thấy nên đặt đặt hiệu là Chiêu Liệt Hoàng Hậu. Kinh Thi
chép: ‘Cốc theo phép nên khác nhà, chết theo phép nên cùng huyệt’,
