- Và nếu không có ai đến thì sao ? - Hortense phản ứng.
- Điều đó làm tôi kinh ngạc - A! Nếu tôi nói với ông Dudouis:
"Aubrieux là vô tội" tôi sẽ làm hỏng mục đích của tôi. Trước một cuộc
hành quyết, ông có thuyết phục những người của sở Cảnh sát hoặc của tư
pháp rằng một tử tù là vô tội được không ? Không được. Jacques Aubrieux
đã thuộc về tên đao phủ. Nhưng triển vọng của sáu mươi tờ bạc, đó là một
lợi thế bất ngờ có thế gây ra sự đảo lộn. Ông hãy nghĩ đó là điếm yếu của
lời buộc tội, những tờ giấy bạc mà người ta không tìm thấy.
- Nhưng vì ông không biết gì cả...
- Bà bạn yêu quí, bà cho phép tôi gọi như vậy được không ? Bà bạn
yêu quí, khi không thể giải thích một hiện tượng vật lý như thế, người ta áp
dụng một giả thiết nào đó mà tất cả các biểu hiện của hiện tượng ấy tìm ra
lời giải thích của chúng và tất cả đã diễn ra như nó vốn có. Đó là điều tôi
làm.
- Nói thế là ông giả định một điều gi đó sao ?
Rénenie không trả lời. Chỉ sau rất lâu, vào cuối bữa ăn, ông lại nói:
- Rõ ràng là tôi giả định một điều gì đó. Nếu tôi còn có nhiều ngày tôi
sẽ chịu khó kiểm tra lại giả thiet ấy, giả thiết dựa vào trực giác của tôi hơn
là trên sự quan sát những sự việc rời rạc. Tôi chỉ có hai giờ và tôi dấn thân
trên con đường xa lạ nhưng tôi tin chắc nó sẽ đưa tôi đến sự thật.
- Và nếu ông lầm lẫn thì sao ?
- Tôi không có sự lựa chọn. Hơn nữa, đã quá muộn. Người ta đang gõ
cửa. À! Nói thêm một chút. Dù lời nói của tôi thế nào, bà đừng phủ nhận
nó. Ông cũng vậy, ông Dutreuil.
Ông đi ra mở cửa. Một người đàn ông gầy gò có râu cằm màu hung đi
vào.
- Ai là hoàng tử Rénine ?
- Tôi đây, thưa ông. Chắc là ông Dudouis cử ông đến ?
- Vâng.
Và người mới đến tự giới thiệu:
- Tôi là Chánh thanh tra Morisseau.
