Ánh nắng rải vàng trên mặt đất, bốn bề im ắng không gợn gió,
trong sân lá ngô đồng im phăng phắc không hề lay động. Trong sảnh
đường Đông Quán im ắng tĩnh mịch, lúc này ngài chủ biên Mã Mật
Đê đang nghỉ ngơi trên gác nhỏ phía sau, chỉ có mấy thư lại đang sắp
xếp sách vở. Nói thêm cho rõ, tu biên bộ Đông Quán Hán kỷ này còn
phải tìm tòi đến bộ tư sử của Ban Cố soạn. Khi xưa Hiếu Minh hoàng
đế sau khi xem đã vô cùng khen ngợi, và rất coi trọng bộ sử này, bèn
hạ lệnh đem nó liệt vào quốc sử bản triều phải được viết tiếp không
ngừng nghỉ. Do vậy mà các đại nho Trần Tông, Doãn Mẫn lũ lượt gia
nhập, sau đó lại có các cây bút lớn Lưu Trân, Phục Vô Kỵ, Thôi Thực,
Tào Thọ... kế thừa tiền bối tiếp tục biên tu. Từ khi Lưu Hoành kế vị
đến nay, Mã Mật Đê, Đường Khê Điển, Sái Ung, Lư Thực, Dương
Bưu cũng đều lần lượt vất vả khó nhọc vì bộ sách này. Nhưng nay
Đường Khê Điển bệnh nặng cáo lão, Sái Ung trốn quan ẩn cư, không
biết đi đâu, Lư Thực lại được điều sang nhận chức thượng thư, Dương
Bưu cũng có công việc khác. Công việc biên tu sử sách nặng nề như
thế tất cả đều dồn lên vai một mình người tổng biên tu là Mã Mật Đê.
Mã công tuổi tác đã cao, tinh lực không còn được như trước đây
nữa, nhưng thi thoảng hoàng thượng vẫn sai người đến hỏi tiến độ
biên chép sử sách khiến ông già ấy chẳng được nhàn hạ chút nào. Kỳ
thực tấm lòng của ông lão ấy đúng là như gương sáng, tất cả mọi việc
trước mắt đều do tên hoạn quan thổ phỉ Trương Nhượng bày ra, cố ý
bắt ông lão già nua ấy phải chết vì mệt ở Đông Quán. Nhưng ông vẫn
chẳng bỏ được công việc ấy, Đông Quán Hán kỷ là tâm huyết của bao
danh nho văn sĩ trong suốt hơn một trăm năm. Ông dù có chết vì mệt
mỏi cũng không muốn đem biết bao cố gắng của mấy đời người thả
xuôi theo dòng nước. Vả lại triều đình đã hủ bại đến mức này, một lão
già nhỏ như hạt tấm làm sao đủ sức vãn hồi lại được, vậy thì có việc gì
khả dĩ hơn việc dồn hết tâm huyết tinh thần vào soạn sử chứ? Bất kể là
đối với Mã Mật Đê, hay đối với những người như Tào Tháo, bận rộn
