Một hôm gặp tôi, trong câu chuyện đàm tâm, cụ nói:
- Cái nghề thuốc của tôi biến hóa vô cùng! Ông cũng đã biết ở đây, về
môn chữa thuốc Tây thì còn ai hơn lão "Oa đề ba" (1) nữa, thế mà nhiều
con bệnh đến cậy lão chữa, lão đã bó tay xin chịu, mà đến tôi thì khỏi hẳn!
Thực ra tôi vẫn phục lão về cái tài mổ xẻ châm chích, tức là môn chữa bệnh
ngoại khoa. Nhưng điều đó cũng chẳng khó khăn gì, rồi nay mai ông sẽ
biết! Tôi đã bỏ phí năm mươi đồng để vận động cho con tôi được vào làm
bồi phụ trong nhà lão. - Cụ nói tới đây rồi ngó trước dòm sau, thấy vắng vẻ
cụ mới nói: "Tôi xin nói thực với ông câu này, xin ông giữ bí mật cho, nếu
tiết lộ ra thì con tôi không thể nào được ở yên trong nhà lão!". Tôi sửng sốt
không hiểu vì duyên cớ gì mà ghê gớm thế, gặng mãi cụ mới nói nhỏ vào
tai tôi: "Tôi quyết cho con tôi lọt vào đấy là chỉ cốt ăn cắp nghề của lão cho
bằng được". Rồi cụ lắc lư nói: "Ông phải biết phàm ai tài nghệ gì mà chẳng
muốn giấu cho kỹ, dù cha con cũng chưa chắc truyền cho nhau hết phép.
Đấy ông xem, nhà nước mở ra trường thuốc chẳng qua là chỉ dạy cho học
trò biết một vài nhóm loàng xoàng thôi chứ nào đã có ai tài được như lão
đâu, như thế chẳng phải là lão có môn thuốc bí truyền là gì? Tôi biết thóp
thế nên mới chịu bỏ tiền ra lo chạy cho con tôi vào đấy, cốt là vì nghiệp
thuốc của tôi, chứ chạy tiền để làm anh bồi phụ thì chạy làm gì. Chỉ vài
năm nữa con tôi ăn cắp được môn thuốc bí truyền của lão thì về môn ngoại
khoa như mổ, xẻ, châm, chích đã có con tôi. Hai bố con khi đã thu được hết
phép của đông tây rồi thì còn ai địch nổi nữa".
-----
(1) Roy Des Barres: Bác sĩ ngoại khoa đương thời ở Hà Nội.
Cụ nói rồi, giương cái mặt khờ khạo, nở một nụ cười đắc chí!
Tôi cũng cười hộ cụ cho thêm vui, rồi hỏi:
- Thế cậu cả nhà ta đã học được môn gì chưa?
