TÂY SƠN BI HÙNG TRUYỆN - Trang 120

Sâm hỏi:
- Theo ý khanh tại sao ta không nên động binh?
Phan Lê Phiên bước ra quỳ tâu:
- Khải Chúa thượng, mấy chục năm nay trong nước giặc giã nổi lên làm
trăm họ sinh linh rất là thống khổ. May nhờ hồng phúc của Chúa thượng
nên năm năm nay bốn phương yên ổn. Xin Chúa thượng chớ nên động binh
cho thiên hạ được hưởng cảnh thái bình. Vả lại đã hơn trăm năm nay nước
ta với chúa Nguyễn lấy sông Linh Giang làm ranh giới, bờ cõi của ai thì
người ấy trị vì. Vậy nên vào năm Giáp Thân (1764) niên hiệu Cảnh Hưng
thứ hai lăm, ở nước ta Lê Duy Mật làm loạn xứ Thanh Hoá có viết thư vào
muốn cầu cứu chúa Nguyễn Phúc Khoát, nhưng họ Nguyễn vì muốn cầu
hoà với ta nên chẳng chịu động binh. Nay nhân lúc người ta có loạn mình
đem quân xâm phạm e thiên hạ cười rằng là thừa cơ nước đục thả câu. Hơn
nữa từ xưa đến nay phàm làm việc gì cũng danh chánh ngôn mới thuận, nay
ta muốn mang quân đi đánh phía Nam thì lấy danh nghĩa gì để động binh?
Xin Chúa thượng xét lại!
Phan Lê Phiên vừa dứt lời, các quan văn đồng thanh nói:
- Lời Tứ Xuyên Hầu rất phải, xin Chúa thượng chớ động binh!
Bỗng trong hàng quan võ có tiếng nói lớn:
- Lời Tứ Xuyên Hầu nói sai rồi!
Đó chính là đại tướng Hoàng Ngũ Phúc, tước Việp Quận Công. Phan Lê
Phiên hỏi:
- Xin hỏi Việp Quận Công lời tôi nói sai chỗ nào?
Việp Quận Công Hoàng Ngũ Phúc đứng lên cười nói:
- Lời Tứ Xuyên Hầu sai ở chỗ: một là hơn một trăm năm nay dù rằng lấy
sông Linh Giang làm ranh giới nhưng giữa chúng ta và họ Nguyễn đã bảy
lần chinh chiến với nhau, sao lại gọi là bờ cõi của ai thì người ấy trị vì.
Điều sai thứ hai, đây là dịp tốt trời cho, nếu ta động binh thì dễ dàng thống
nhất sơn hà, làm bá chủ thiên hạ. Nay Chúa thượng động binh ấy chẳng
phải gây hoạ binh đao, mà là mượn sự binh đao trong một lúc để muôn dân
được thái bình mãi mãi về sau. Ấy là việc nên làm. Điều sai thứ ba là năm
ấy Lê Duy Mật viết thư cầu cứu, chẳng phải chúa tôi họ Nguyễn có ý tốt