TÂY SƠN BI HÙNG TRUYỆN - Trang 239

phong. Theo ông là ý thế nào?
Lê Quý Đôn suy nghĩ giây lâu rồi đáp:
- Năm xưa Chúa thượng vì lợi dụng quân Tây Sơn đánh họ Nguyễn ở
phương Nam, trong lúc quân ta bị dịch tả lỵ ở Quảng Nam nên mới phong
cho Nguyễn Nhạc làm Tây Sơn hiệu trưởng, tiền phong tướng quân. Nay
quân Tây Sơn đã tiếp quản đất Quảng Nam bỏ trống, lại muốn đem đại
binh vào tiêu diệt họ Nguyễn, nhưng sợ ta thừa cơ xâm phạm mặt Bắc, nên
Nguyễn Nhạc mới sai sứ xin phong để dò ý Chúa ta như thế nào mà tuỳ cơ
ứng biến đó thôi. Ta nhân dịp này khuyên Chúa ta đánh giặc Tây Sơn. Vậy
ngài hãy đuổi sứ giả Nguyễn Nhạc về, đừng cho họ ra Thăng Long gặp
Chúa xin phong.
Hôm sau Bùi Thế Đạt mời Nguyễn Thung đến hỏi:
- Trước khi đem ra Thăng Long cho Chúa thượng, xin sứ giả cho xem sớ
xin phong.
Nguyễn Thung lấy tờ sớ trong tay áo trao cho Bùi Thế Đạt. Đạt đọc xong
cười lớn nói:
- Nguyễn Nhạc đã được phong làm Tây Sơn hiệu trưởng, tiền phong tướng
quân, đem binh đi đánh họ Nguyễn ở phương Nam. Nay Chúa Nguyễn
đang hùng cứ đất Gia Định, sao Nguyễn Nhạc không đem binh thảo phạt,
lại thừa cơ lúc quân ta bị dịch tả lỵ rút khỏi Quảng Nam, mà đem quân
chiếm đất Quảng Nam bỏ trống, ấy là ra mặt đối nghịch với Chúa ta. Thế
mà dám dâng sớ xin phong làm Quảng Nam trấn thủ là ý thế nào? Ngài hãy
về thưa lại cùng Nguyễn Nhạc, ta thừa lệnh của Chúa tự quyết mọi việc ở
đất Quảng Nam Thuận hoá, đừng hoài công đến Thăng Long làm gì?
Nguyễn Thung ung dung đáp:
- Khi tướng quân Hoàng Ngũ Phúc sợ dịch tả lỵ mà lui khỏi đất Quảng
Nam, Tây Sơn hiệu trưởng ra giữ đất này cứu dân khỏi bệnh, vỗ an bá tánh,
phân phát lương thực cho dân nghèo để tỏ rõ đức độ trị quốc an dân của
Chúa Tĩnh Đô Vương, thì sao lại bảo là ra mặt đối nghịch cùng Chúa
thượng? Vả lại nay tôi vận lệnh Tây Sơn hiệu trưởng đem sổ bộ dân của
các tình Quảng Nam, Quảng Ngãi, Qui Nhơn, Phú Yên ra kinh thành
Thăng Long dâng cho Chúa thượng. Mỗi phủ bao nhiêu huyện, mỗi huyện