Càn Long nghi ngờ hỏi:
- Khổ nhục kế như thế nào.
Nghị có gắng giảng giải:
- Nguyễn Huệ sai Trần Danh Bính làm sứ giả đem thư đến xin hàng. Hạ
thần tra khảo Trần Danh Bính hỏi xem Nguyễn Huệ động tĩnh thế nào. Đến
lúc chết Bính vẫn một mực khai rằng Huệ còn ở Phú Xuân đêm ngày lo sợ,
sai sứ giả đến xin hàng, nên hạ thần mới tin rằng Nguyễn Huệ chưa đem
quân đến thật mà xao nhãng việc canh phòng. Xin Hoàng thượng rộng xét.
Vua Càn Long dịu giọng bảo:
- Kế khổ nhục là ta tự đánh người của ta, rồi sai đi trá hàng. Kế khổ nhục
này là giả hàng trước, cho địch đánh người của ta, ấy thật là kế lạ xưa nay
chưa từng nghe nói. Nguyễn Huệ thật đa mưu túc trí. Nhưng khi mất Hạ
Hồi thì các ngươi đã biết mà cẩn thận đề phòng, vì sao quân đông gấp ba
lần mà thua một?
Nghị đáp:
- Nguyễn Huệ sai quân rút khỏi Thăng Long là dùng kế "không thành".
Nhưng Huệ không mai phục bốn phía rồi đổ ra đánh vì sợ lộ, bởi lòng
người còn thương mến nhà Lê. Huệ dùng khổ nhục kể cho thần không đề
phòng rồi đưa quân từ Tam Điệp ra vây thành Thăng Long nên hạ thần trở
tay không kịp. Xin Hoàng thượng tha mạng.
Vua Càn Long lại vỗ ngai quát hỏi:
- Binh pháp có câu "Biết người biết ta trăm trả trăm thắng!", thế còn quân
thám mã của ta ở đâu, để đến nỗi Nguyễn Huệ đưa quân vây thành mà
không một ai biết.
Nghị cố phân trần:
- Đường từ Tam Điệp đến Thăng Long xa bốn trăm dặm. Đêm ba mươi tết
thám mã còn về báo rằng quân Tây Sơn ở Tam Điệp vẫn án binh bất động,
vậy mà đến ngày mùng bốn tết chúng đã có mặt ở Thăng Long lúc quân ta
còn cất gươm cởi giáp chưa tỉnh cơn say nên trở tay không kịp. Xin Hoàng
thượng tha tội!
Càn Long lại hỏi:
