Hội Dionysos
Việc thờ cúng thần Rượu nho-Dionysos phát triển mạnh ở Hy Lạp,
đặc biệt ở Athènes trong thế kỷ VI TCN, do đó, những hình thức hội hè,
rước lễ cũng phát triển theo và trở thành một tập tục, một nghi lễ thờ cúng rất
trọng thể. Nhưng những hình thức hội hè, rước lễ này còn gắn liền với cội
nguồn lao động và nhân dân của thời kỳ công xã thị tộc cho nên nó khác rất
xa với những hình thức rước lễ của Thiên Chúa giáo mà, như chúng ta đã
biết, chỉ có tác dụng tiêu cực nhiều hơn đối với ý thức và cảm xúc của con
người. Hội Dionysos (Dionysies), vì thế, không thuần túy chỉ là một sinh
hoạt tôn giáo mà còn là một sinh hoạt văn hóa xã hội có những yếu tố tích
cực đối với đời sống tinh thần của con người thời cổ đại. Ở vùng đồng bằng
Attique, thành bang Athènes, xưa kia có năm kỳ hội Dionysos trong một
năm:
1 - Hội Oschophories mở vào tháng Pyanepsion - tháng mười dương
lịch, ở Phaler trong vùng đồng bằng Attique, thờ chung cả hai vị thần
Dionysos và Athéna. Đây là một hội nhỏ, mở đầu bằng một cuộc chạy thi
của những thiếu sinh quân mang cành nho (tiếng Hy Lạp oschot nghĩa là
cành nho), tiếp sau là đám rước, ca hát và kết thúc bằng lễ hiến tế.
2 - Hội tháng Poséidéon mở vào quãng tháng chạp, tháng giêng
dương lịch khi mùa nho đã thu hoạch xong. Đây là một hội nhỏ mở ở nông
thôn kéo dài chừng hai, ba ngày. Vào hội, các gia đình sắm sửa lễ vật, rồi
những người thân thích họ hàng kéo nhau đến tụ họp ở một gia đình nào đó
làm lễ. Sau đó họ tổ chức thành một đám rước tưng bừng, trọng thể, dẫn đầu
là một thiếu nữ mang theo những đồ lễ, những vò rượu nho để làm lễ rảy
rượu thiêng bằng những cành nho và dắt theo những con dê hiến tế
. Họ
rước một tượng dương vật, tiếng Hy Lạp gọi là “phallos” tượng trưng cho
sức sống sôi động, cường tráng, bất diệt của tạo hóa, của tự nhiên, vừa đi
vừa hát những bài ca dương vật và những bài ca tán tụng sự nghiệp, công ơn
của Dionysos... Sau lễ hiến tế là “liên hoan” (rượu nho, thịt dê) và vui chơi.
Người ta tổ chức thi đánh đu, thi nhảy lò cò (chân bọc trong một tấm da dê
bôi mỡ), v.v. Phần thưởng cho những người thắng cuộc là một bình làm
bằng da dê đựng đầy rượu nho. Người xưa kể, chính bác nông dân Icarios đã
nghĩ ra những trò vui chơi đó.
3 - Hội tháng Gamélion mở vào quãng tháng giêng, tháng hai ở
Léné
, một địa điểm trong đô thị Athènes, nơi có đền thờ Dionysos. Đây
cũng là một hội nhỏ có tính chất địa phương, và mặc dù ở trong đô thị
