Apollon lột da tên Marsyas
Trong những hành động trừng phạt kẻ bạo ngược kiêu căng thì có lẽ
hành động Apollon trừng phạt tên Silène Marsyas là khủng khiếp nhất, tàn
bạo nhất. Marsyas là một Silène, nghĩa là có hai sừng dê và lạ hơn nữa, lại có
đuôi như đuôi dê hoặc đuôi ngựa. Chân của Silène cũng là chân dê. Những
Silène là những vị thần tùy tùng của thần Rượu nho-Dionysos, có khi được
gọi bằng một tên khác là Satyre. Marsyas là một trong những Silène của
Dionysos.
Chuyện xảy ra phải kể nguồn gốc từ nữ thần Athéna. Nàng là nữ thần
Trí tuệ và Nghệ thuật, nghĩa là của sự sáng tạo. Chính nàng là người sáng tạo
ra cây sáo có tiếng réo rắt, véo von nghe như tiếng chim sơn ca, bạch yến,
hoàng yến. Nhưng sau khi sáng tạo xong cây sáo và thổi thử ít bài nàng liền
vứt ngay nó đi và nguyền rủa: “Kẻ nào nhặt chiếc sáo này sẽ bị trừng phạt
tàn nhẫn”. Tại sao mà Athéna lại có hành động khó hiểu đến như thế?
Nguyên do là nữ thần nhận thấy khi mình thổi sáo thì khuôn mặt mất tự
nhiên đi. Để có được những âm thanh kỳ diệu, nữ thần phải chúm môi,
phồng má... nghĩa là nữ thần mất hẳn đi vẻ đẹp tuyệt diệu của nữ thần. Và
như thế thì thật là tai họa. Nữ thần Athéna vứt cây sáo đi nguyên do là như
thế. Nhưng Marsyas lại nhặt được cây sáo. Lão già này chẳng biết đến lời
nguyền của Athéna. Lão đưa sáo lên miệng và mầy mò tập thổi. Lão chẳng
quan tâm đến việc khuôn mặt mình mất tự nhiên đi, xấu đi khi thổi sáo vì lão
vốn chẳng đẹp đẽ gì. Cuối cùng Marsyas thổi được sáo và thổi sáo rất hay,
ngày càng hay, hay đến nỗi khi tiếng sáo Marsyas cất lên là chim chóc đang
kiếm ăn dừng lại lắng nghe, hươu nai đang gặm cỏ trong rừng ngừng ăn,
nghênh nghênh chiếc cổ cao lên, dỏng tai tìm nghe tiếng nhạc. Có con suối
nghe tiếng sáo Marsyas lại ngỡ tiếng nói thủ thỉ của bạn mình. Còn rừng cây
nghe tiếng sáo của Marsyas như uống lấy mọi âm thanh. Người ta bảo chúng
muốn học thuộc những làn điệu Marsyas để khi gió nổi lên là cùng hòa tấu,
để truyền dạy lại cho mọi người biết sử dụng một nhạc cụ đơn giản mà lại
khá hay đến như thế. Danh tiếng của Marsyas lừng lẫy đến nỗi lão sinh ra
kiêu căng. Lão tự hào về tài năng của lão song lại mất tỉnh táo đến nỗi cho
rằng không một thứ đàn nào có thể hay bằng cây sáo, không một ai có thể
biểu diễn một nhạc cụ nào hay bằng lão thổi cây sáo. Lão nảy ra ý định
ngông cuồng thách thức vị thần bảo trợ cho Nghệ thuật và Âm nhạc là
Apollon thi tài. Vị thần này chấp nhận ngay cuộc thi đấu. Các nàng Muses
và nhà vua Midas trị vì trên đất Phrygie, được mời làm ban giám khảo.
Kẻ thất bại, thua cuộc trong cuộc thi này phải nộp mình cho người
