và những mũi tên vàng tồn tại trong hình dạng con vật. Sau này Apollon mới
được cảm thụ như một vị thần dưới hình dạng người và bảo hộ cho cuộc
sống của con người, bảo vệ mùa màng và đàn gia súc của con người khỏi bị
thú dữ phá hoại. Vì lẽ đó có chuyện Apollon phải đi chăn gia súc cho vua
Admète, chuyện Apollon đi chăn súc vật cho Laomédon, một vị vua của
thành Troie... Và ngày càng mở rộng hơn nữa, Apollon là vị thần của nhiều
chức năng khác: Y học, Ánh sáng, thậm chí đồng nhất với thần Mặt trời-
Hélios, thần bảo vệ cho khách bộ hành, thần bảo vệ cho những người đi
biển... Các nhà nghiên cứu cho rằng rất có thể từ khi Apollon trở thành vị
thần của thế giới Olympe mới có thêm cái biệt danh Phébus, do đã chiến
thắng một tập tục thờ cúng nữ thần Titanide Phoébé ở một địa phương nào
đó. Do được đồng nhất với ánh sáng nên Apollon lại thêm chức năng của
một vị thần nông nghiệp, vị thần bảo hộ cho mùa màng. Nhưng chức năng
này của Apollon mờ nhạt hơn so với chức năng chiến trận: Người Xạ thủ. Sự
thờ cúng Apollon, tôn giáo Apollon đối lập với tôn giáo Dionysos, mặc dù
trong một dạng nào đó cũng là sự thờ cúng một vị thần nông nghiệp. Tôn
giáo Apollon thường phát triển rộng rãi trong giới quý tộc, còn tôn giáo
Dionysos ở giới bình dân. Tượng Apollon trong nghệ thuật thời kỳ Hy Lạp
hóa là một chàng trai xinh đẹp ngồi đánh đàn lia. Tôn giáo Apollon ở các
thuộc địa Hy Lạp trên đất Ý du nhập vào La Mã. Năm 31 TCN La Mã xây
đền thờ Apollon rất lớn. Dưới triều đại của vị hoàng đế La Mã Auguste, tôn
giáo Apollon được đề cao lên một địa vị chưa từng thấy. Auguste cho khôi
phục các cuộc thi đấu võ nghệ, thể dục thể thao, nghệ thuật, những tập tục,
hội hè trong sạch, lành mạnh mà đã từ lâu bị cuộc sống xa hoa, trụy lạc,
hưởng thụ của giới quý tộc La Mã vứt bỏ cũng như bị cuộc sống, lối sống
“lính tráng”, “lê dương” của đế quốc La Mã phá hoại. Sự khôi phục này nằm
trong đường lối chính trị, văn hóa của Auguste muốn lành mạnh hóa xã hội
La Mã, tạo ra một cuộc sống ổn định ở các đô thị để củng cố quyền lực và uy
tín của mình. Người ta thường dâng cúng thần Apollon cành nguyệt quế,
cành cọ, và hiến tế những con vật: chó sói, thằn lằn, chuột, diều hâu.
Ở Athènes, trên bờ sông Ilissos có ngôi đền thờ Apollon Lycien,
ngoài ra còn có một trường đấu được xây dựng từ thời Périclès cầm quyền.
Nơi đó, khu vực đền thờ và trường đấu, tên gọi là Lycéen [Lycée, Lykée
(tiếng Hy Lạp: Lukeion)], nhà triết học Aristote thường đến giảng trong
những dãy hành lang của một ngôi nhà trong trường đấu này. Ông vừa đi
vừa giảng trong hành lang và học trò cũng đi theo ông để nghe giảng. Người
xưa gọi lối giảng của ông là: péripatéticienne. Từ đó người ta gọi trường
phái triết học của ông là trường phái vừa đi vừa giảng (tiêu dao - secte
péripatéticienne)
.
