Sự biểu hiện đầu tiên và phổ biến nhất của tội lỗi là cảm giác về sự thấp
kém, không tương xứng và không xứng đáng. Bạn thấy mình không xứng
đáng với những điều tốt đẹp. Thực tế là, nếu những việc tốt đẹp liên tiếp đến,
bạn sẽ cảm thấy không thoải mái và có thể bắt đầu hành vi tự hủy hoại để
ngăn chặn những điều tốt đẹp xảy ra.
Sự thật là bạn xứng đáng được hưởng tất cả những điều tốt đẹp nếu bạn giữ
cho đầu óc tập trung vào những gì mong muốn và giữ lại những gì quan
trọng.
Những cảm giác thấp kém, sự không tương xứng và không xứng đáng này
thường được thể hiện bằng những từ như “Tôi không tốt”. Một số nhà tâm lý
học nói đến điều này như “sự sợ thành công”. Sự sợ thành công là một cách
khác để nói lên điều đó, bởi vì trong sâu thẳm bạn có các cảm giác vô dụng,
nên bất kỳ thành tích nào đi ngược với sự tự ti cũng khiến bạn cảm thấy
không thoải mái.
Thường thì mọi người làm việc thật sự chăm chỉ để đạt được thành công. Họ
sẽ đầu tư nhiều thời gian và hy sinh lớn lao. Tuy vậy, khi họ gần đạt được
mục đích, thì lại có rắc rối. Họ sẽ hành động một cách có hoặc không có ý
thức để đá chiếc ghế dưới chân ra xa.
Một người bán hàng đang trên đường đi cuộc hẹn để ký kết một vụ mua bán
lớn thì lại bị vướng vào một vụ tai nạn ô tô. Người luật sư đang trên đường
đi ký một hợp đồng lớn lại để quên chiếc cặp tài liệu trên xe taxi, trong đó có
bản sao duy nhất của bản hợp đồng. Nhiều người uống rượu, sử dụng ma túy
hay dính líu vào các vụ ngoại tình để cố thoát khỏi nỗi lo lắng về thành công
mặc dù bên trong họ có những cảm giác vô dụng.
Biểu hiện tội lỗi thứ hai ở người lớn là hành vi tự chuốc lấy thất bại và tự chỉ
trích. Nếu một người bị chỉ trích trong quá trình trưởng thành, họ sẽ nhanh
chóng học cách tự chỉ trích, và tiếp tục việc đó trong suốt cuộc đời. Bạn
thường nghe mọi người nói những điều đại loại như: “Tôi luôn chậm trễ”,
“Tôi rất kém khi làm việc với số má” hoặc “Tôi không giỏi việc này lắm”.
Họ liên tục tăng thêm các ý nghĩ tiêu cực mà trên thực tế có rất ít hoặc không
có cơ sở. Họ lặp đi lặp lại những gì người ta nói về mình, và khi làm như
vậy, họ đã biến nó thành sự thật.
Trí não tiềm thức coi những gì bạn nói về bản thân là sự thật. Khi bạn liên
tục chỉ trích bản thân, trí não tiềm thức coi những lời nói đó là mệnh lệnh.
Sau đó, những từ ngữ và hành động tiếp theo sẽ giống với kiểu tự chỉ trích