Những thói quen đã được hình thành và bạn “củng cố liên tục” có thể tước
bỏ động cơ thúc đẩy. Việc khen ngợi lặp đi lặp lại thậm chí có thể khiến
người đó không tiếp tục thực hiện hành vi đó. Nhưng sự củng cố không liên
tục khi thói quen đã được hình thành, có thể khiến cho hành vi đó được lặp
lại vô hạn định. Nó giống như việc “giữ cho chiếc đĩa quay tròn”.
Ví dụ, để con bạn dọn dẹp phòng, hãy khen ngợi mỗi lần chúng dọn dẹp,
ngay cả những việc nhỏ nhất. Hãy làm như đó là một việc gì lớn lao lắm.
Hãy khen ngợi thường xuyên cho đến khi bọn trẻ bắt đầu tự nguyện dọn dẹp
phòng. Khi chúng tạo được thói quen dọn phòng, bạn chỉ cần khen ngợi hay
tán thành sau ba hay bốn lần chúng dọn phòng. Điều này đủ để giữ cho thói
quen đó bị “trói lại”.
Sự ngưỡng mộ
Hành vi thứ năm để làm tăng lòng tự trọng ở những người khác và khiến họ
cảm thấy mình quan trọng là sự ngưỡng mộ. Khi bạn ngưỡng mộ một người
khác vì một điều họ đã đạt được hay vì nét tính cách của họ là bạn đã giúp
họ tăng lòng tự trọng. Sự ngưỡng mộ là công cụ rất hữu hiệu trong các mối
quan hệ của con người. Như Abraham Lincoln đã nói: “Mọi người đều thích
lời ca tụng”. Bạn có thể sử dụng sự ngưỡng mộ ở bất cứ đâu và trong bất cứ
hoàn cảnh nào.
Bạn có thể thán phục các nét tính cách hay phẩm chất. Khi bạn ca tụng một
người vì họ đúng giờ, hào phóng, kiên trì hay kiên quyết, là bạn đã khiến cho
người đó cảm thấy mình quan trọng và có ích. Chúng ta đều tự hào về những
nét tích cực của mình. Chúng ta thường tự hào với những gì của mình. Khi
người khác nhận ra và ngưỡng mộ chúng ta vì những phẩm chất đó, chúng ta
sẽ cảm thấy tốt hơn về bản thân mình.
Bạn có thể ngưỡng mộ những gì mà mọi người sở hữu. Mọi người thường
đầu tư rất nhiều tình cảm vào những thứ mà họ đạt được. Ví dụ, hầu hết mọi
người đều rất tâm đắc với các đồ đạc và bất động sản mà họ mua. Bạn luôn
đúng khi khen ngợi căn nhà hay phòng ngủ của người đó trông thật hấp dẫn.
Tuy nhiên, chỉ nên thể hiện sự đánh giá cao, tán thành hay ngưỡng mộ khi
bạn thật sự cảm nhận được điều đó. Đừng bao giờ giả dối để cố làm tăng
lòng tự trọng của họ.
Chỉ có một sự ngoại lệ cho quy luật này: Một nụ cười giả dối vẫn tốt hơn
một cái nhăn mặt. Nhưng trong tất cả các trường hợp khác, sự khen ngợi
