THIÊN 01: KẾ SÁCH
Tôn tử nói:
Chiến tranh là đại sự của quốc gia, quan hệ tới việc sống chết của nhân dân,
sự mất
còn của nhà nước, không thể không khảo sát nghiên cứu cho thật kỹ. Cho
nên, phải
dựa vào năm mặt sau đây mà phân tích, nghiên cứu, so sánh các điều kiện
tốt xấu giữa
hai bên đối địch, để tìm hiểu tình thế thắng bại trong chiến tranh:
1.-Một là đạo.
2.-Hai là Thiên.
3.-Ba là Địa.
4.-Bốn là Tướng.
5.-Năm là Pháp.
Đạo là chỉ việc chính trị, đạo nghĩa, phải làm cho nguyện vọng của dân
chúng và vua
nhất trí với nhau, đồng tâm đồng đức. Có như vậy, trong chiến tranh mới có
thể bảo
nhân dân vì vua mà chết, vì vua mà sống, không sợ hiểm nguy. Thiên là
thiên thời,
nói về ngày đêm, trời râm trời nắng, trời lạnh trời nóng, tức tình trạng về khí
hậu thời
tiết. Địa là địa lợi, nói về đường sá xa gần, địa thế hiểm yếu hay bằng phẳng,
khu vực
tác chiến rộng hẹp, địa hình phải chăng có lợi cho tiến công, phòng thủ, tiến
tới, thối
lui. Tướng là tướng soái, tức nói về tài trí, uy tín, lòng nhân ái, lòng can
đảm, sự uy
