Ở đất vào sâu (khó lui) thì nên cướp đoạt.
Ở đất khó đi lại thì nên bỏ đi nơi khác.
Ở đất vây bọc thì nên dùng mưu.
Ở đất chết kẹt thì nên liều đánh.
Ngày xưa kẻ giỏi dùng binh có thể khiến cho quân địch trước sau mất liên
lạc, binh nhiều và ít không thể cậy nhờ nhau, người sang và kẻ hèn không thể
cứu nhau người trên và kẻ dưới không thể giúp nhau, sĩ tốt ly tán mà không thể
tập trung được, binh tụ hợp mà không thể chỉnh tề kẻ dùng binh thấy có lợi thì
dấy không có lợi thì dừng. Nếu quân địch kéo đến đông đảo và chỉnh tề thì ta
phải làm thế nào? Trước hết hãy đoạt hết chỗ thiết yếu của chúng, như thế ắt
chúng phải nghe theo ta. Việc binh cốt yếu phải mau lẹ, thừa dịp địch không
kịp xoay trở, ta đi theo nhưng đường lối mà chúng không ngờ tới để đánh vào
những chỗ mà chúng không phòng bị. Binh giữ vai khách ở nước người, tiến
vào sâu thì được chuyên nhất, chủ nhân không thể khắc trị nổi. Ta chiếm đoạt
những đồng ruộng phì nhiêu để nuôi sống ba quân; ta bồi dưỡng sĩ tốt đừng bắt
họ làm lụng vất vả, để dồn chứa khí lực cho họ, khi động dùng thì dùng mưu
kế lạ khiến cho kẻ địch không thể lường được. Ta ném binh vào chỗ không thể
tháo lui nên binh ta dẫu chết cũng không trốn chạy thế mà không lẽ chịu chết
mà không được gì sao bởi thế nên sĩ tốt hết lòng chiến đấu. Binh sĩ bị vây hãm
quá mức ắt không còn lo lắng sợ hãi nữa, không có chỗ chạy nên phải vững
chí, tiến vào sâu nên không bị trói buộc cực chẳng đã phải đánh vậy. Cho nên
binh ấy không cần phải căn dặn gì mà vẫn giữ gìn, không cầu mong mà được
lòng sĩ tốt, không cần ước thúc mà thương yêu bề trên không ccàn nói mà đã
tin cậy. Cấm bàn điềm gở, trừ khử ngi ngờ thì binh ấy đến chết cũng không
thay lòng. Sĩ tốt ta không thừa tiền của không phải họ ghét tiền của, họ không
tiếc tính mạng không phải họ ghét sống lâu. Ngày ra lệnh sĩ tốt kẻ thì ngồi
khóc nước mắt chảy ướt áo, kẻ thì nằm khóc lệ tràn ướt má. Ném binh ấy và
chỗ không chạy được thì họ sẽ dũng cảm như Chuyên Chư và Tào Quệ. Binh
biết dùng sẽ như con suất nhiên. Suất nhiên là giống rắn ở Thường Sơn. Đánh
vào đầu thì đuôi quặt lại đâm, đánh vào đuôi thì đầu quay lại cắn, đánh vào
mình thì đầu đuôi đều quặp vào giữa.
Có thể dùng binh như con suất nhiên được không? Có thể. Người ở nước
Ngô và người ở nước Việt tuy ghét nhau nhưng khi ngồi chung một thuyền để
