phổ biến cho chư tướng biết”.
Thái Tông hỏi: “Tướng già binh yếu tàn tạ gần hết, quân mới mộ vào chưa
ra trận, nay phải dùng đạo gì là chủ yếu để dạy họ?”.
Lí Tĩnh đáp: “Thần thường chia ra ba giai đoạn để dạy quân.
Trước hết phải dạy về phép kết ngũ, ngũ pháp đã thuần thục, thì dạy về quân
hiệu. Đấy là một giai đoạn.
Phép quân hiệu là lấy 1 làm 10, lấy 10 làm 100. Đấy là một giai đoạn.
Rồi dạy cho tỳ tướng, chỉ huy các hiệu đội, hợp thành trận đồ. Đây là một
giai đoạn.
Đại tướng giám sát sự huấn luyện ba quân trong giai đoạn này, rồi qua chế
độ kiểm tra, kế đến là phân biệt kì chính, dạy họ cách hành quân chinh phạt.
Bệ hạ ngự trên cao để quan sát, thì không việc gì mà không thể làm được".
Thái Tông hỏi: "Ngũ pháp có mấy nhà, ai được coi là chính yếu?"
Lí Tĩnh đáp: "Thần xem Xuân Thu Tả thị truyện có nói trước thiên sau ngũ"
(Xe đi trước tốt theo sau).
Tư Mã Pháp viết: "5 người làm 1 ngũ". Uất Liễu Tử thì có thúc ngũ lệnh,
biên chế binh lính nhà Hán thì có Xích tịch (bộ sổ ghi quân lệnh), Ngũ phù
(phù tín quy định 5 ngũ bảo trợ lẫn nhau). Đời sau lấy giấy làm phù hiệu, nên
biên chế của binh bị sai lạc đi.
Thần xin đổi lại từ 5 người biến thành 25 người, từ 25 người biến thành 75
người, như thế bộ tốt có 72 người, giáp sĩ có 3 người. Bỏ xe dùng kị thì 25
người bằng 1 kị đội (có 8 ngựa). Đấy là phép ngũ binh ngũ đương.
Binh pháp của các binh gia đều lấy ngũ pháp làm chính yếu. Hàng nhỏ là 5
người, hàng lớn là 25 người, hàng lớn hơn nữa là 75 người, nên 5 hàng thành
375 người. 300 người làm chính, 60 người làm kị. Như thê 150 người chia làm
2 chính, 30 người chia làm 2 kì, đứng hai bên tả hữu.
Nhương Tư nói: "5 người là một ngũ, 10 ngũ làm một đội". Đến nay vẫn
lấyđó làm điểm chính yếu".
Thái Tông hỏi: "Trẫm cùng Lí Tích luận bàn về binh pháp thì phần nhiều
cũng giống như khanh nói, nhưng Tích không nghiên cứu vê xuất xứ của nó.
Khanh làm thành Lục Hoa trận pháp là theo phép nào?”
Lí Tĩnh đáp: “Thần theo bài trận pháp của Gia Cát Lượng. Trận lớn bao bọc
trận nhỏ, doanh lớn bao bọc doanh nhỏ, các góc cạnh đều nối liền nhau, quanh
