Súng.
Binh bộ chúng tôi kính cẩn tâu về việc bàn giảm nguyên lệ được dùng thuốc
súng cho các hạng súng, kính đóng thành tập dâng tâu, ngửa mong nhà vua soi
xét. Nay đã vâng sắc: Lần này thí nghiệm súng Chấn uy đại tướng quân, lệ cũ
dùng 10 cân, nay chỉ dùng 8 cân mà tiếng bắn ra vang dội, như vậy thuốc súng
mới giã này mạnh hơn trước nhiều lắm. Vậy giao cho Binh thương đồng với
bọn hộ vệ cảnh tất, bàn tính bớt cân lạng cho được thỏa đáng, và thông sức cho
các địa phương, hết thảy tuân theo. Nay bộ thần đã vâng mệnh hội đồng với
bọn loan giá, chiếu theo lệ cũ dùng thuốc cho các hạng súng, bàn bạc chước
định. Trừ các hạng súng xung tiêu diễn bắn các đạn chấn địa lôi, liên châu, lan
can, thì lâm thời chiếu theo xa, gần mà lượng dùng thuốc, không thể ấn định
được, ngoài ra các thứ súng đồng, gang, sắt và các súng thần công, thần cơ,
đều là bắn đạn chì, đạn gang, nay xin chiếu theo sức thuốc thêm bớt thế nào, hễ
là thuốc cũ thử bắn chỉ 2 độ hay 3 độ thì xin y theo lệ cũ mà làm, còn súng nào
dùng thuốc mới thì xin nên tinh giảm 2 phần 10, cho độ số được thích nghi.
Bọn chúng tôi đem tình tiết tính bàn giảm bớt thuốc súng và mỗi hạng súng
dùng thuốc bao nhiêu, theo khoản liệt kê ra sau. Như được ơn chuẩn cho, xin
cung chép cho địa phương tuân theo mà làm. Kính tâu:
Kê khai: Các hạng súng đồng, gang, sắt. (Như bắn ở trường bắn, lấy 1 tấc
đường kính nòng súng và đạn bắn đến 100 trượng làm độ, quá thì sợ sai).
Súng 5 tấc 2 phân – (Đích bắn 520 trượng). Lệ cũ thuốc đạn, mỗi phát 20
cân, nay lệ mới mỗi phát 16 cân. Độ bắn hơn 600 trượng, nhảy thêm ngoài 100
trượng.
Súng 5 tấc 1 phân – (Đích bắn 510 trượng). Lệ cũ thuốc đạn 19 cân 8 lạng,
nay lệ mới 15 cân 9 lạng 6 tiền. Độ bắn hơn 580 trượng, nhảy thêm 100
trượng.
Súng 5 tấc – (Đích bắn 500 trượng). Lệ cũ 19 cân. Lệ mới 15 cân 3 lạng 2
tiền. Độ bắn 560 trượng, nhảy thêm 90 trượng.
Súng 4 tấc 9 phân – (Đích bắn 490 trượng). Lệ cũ 18 cân 8 lạng, lệ mới 14
cân 12 lạng 8 phân. Độ bắn 540 trượng, nhảy 80 trượng.
Súng 4 tấc 8 phân – (Đích bắn 480 trượng). Lệ cũ 18 cân, lệ mới 14 cân 6
lạng 4 tiền. Độ bắn 520 trượng, nhảy 70 trượng.
