Khi đánh thành vây ấp quá một tuần mà không mưa không sấm, thì phải bỏ
đi ngay, vì trong thành đã có người trợ giúp.
Đấy là điềm để biết trước có thể đánh được thì mới đánh, không thể đánh
được thì thôi".
Võ Vương nói: "Thật là hay vậy".
Thiên thứ mười ba
NÔNG KHÍ
Võ Vương hỏi Thái Công: "Khi thiên hạ yên ổn trong nước vô sự, ta không
cần tu bổ chiến cụ, không cần lo việc phòng thủ có được chăng?".
Thái Công đáp: "Những công cụ tấn công hay phòng thủ đều do công việc
của con người.
Việc cầy cấy gây trở ngại cho ngựa đi. Xe cộ, ngựa, trâu là dinh luỹ, thuẫn,
mộc. Dụng cụ cầy bừa là binh khí, mâu, kích. Dù, nón, áo tơi là binh giáp che
thân. Cuốc, mai, búa, cưa, chày, cối là vật đụng đánh thành. Trâu, bò, ngựa để
vận tải lương thực. Chó, gà để canh phòng kẻ địch. Đàn bà dệt vải để làm cờ
xí. Đàn ông san đất là đánh thành.
Mùa xuân sạch cỏ gai là đánh kị binh, mùa hè làm cỏ ngoài đồng là đánh
quân bộ, mùa thu gặt lúa là dự trữ lương thực, mùa đông chất đầy kho chứa là
để phòng thủ vững chắc.
Tổ chức hàng ngũ ở ruộng vườn là tín hiệu gắn bó. Trong làng có viên chức,
trong quan có hàng tướng soái. Quanh làng có tường rào ngăn cách là phân
chia đội ngũ. Thu thóc, lấy cỏ, làm kho chứa. Xuân thu hai mùa sửa sang thành
quách, tu chỉnh mương rạch để đắp chiến lũy.
Cho nên vật dụng dùng vào việc binh là đều ở công việc của con người. Biết
chọn những công việc đó là người giỏi trị nước, nên phải khéo dùng các loại
gia súc, khai khẩn đất đai, ổn định nhà cửa, đàn ông làm ruộng, đàn bà dệt vải.
Đấy là đạo khiến cho nước giàu quân mạnh".
Võ Vương nói: "Thật là hay vậy".
