Sách Võ bị chế thắng chí
1
:
Đem lương. Phàm nghìn dặm đem lương, quân có sắc đói, kiếm củi hái
rau rồi sau mới nấu cơm, thì quân không được ngủ no. Huống chi đi sâu
vào đất địch, xe chở lương không thông được, phải đánh úp địch để lấy
lương. Tuy nói lấy lương ở địch, nhưng cũng lo nó làm cách vườn không
nhà trống để chờ mình. Vậy nên mỗi người phải đem vài đấu lương khô có
thể dùng được vài tuần. Nếu rút quân ở đường, cách cõi còn xa, lương
chứa thiếu thốn, tức phải chọn những trâu ngựa gầy còm để cho quân ăn,
ngõ hầu giữ được sức người, không bị giặc làm khốn. Dùng gạo một thạch,
đem chưng chín lên, rồi bỏ vào nước tương mà ngâm, dùng lửa sấy khô,
lại chưng lại sấy, làm thế mươi lần, có thể được độ 2 đấu. Mỗi lần lấy ăn
chỉ một lẻ to, trước lấy nước nóng mà ngâm, đợi cho trương lên, rồi sau
đem nấu ăn, mỗi người có thể ăn được 50 ngày.
Muối 3 đấu, đem trộn với gạo, bỏ vào trong nồi, dùng than lửa rang, làm cho
săn lại không tan, mỗi người có thể ăn được 50 ngày, đem đi tháng hè thì hợp.
Vải to một thước, lấy một thăng giấm chua tẩm đem phơi khô, hễ giấm hết
thì thôi, mỗi khi ăn, cắt lấy một tấc mà nấu, có thể ăn được 50 ngày.
Lấy bột tiễu mạch gói một tấm bánh chưng, tẩm vào một đấu giấm, đem
phơi khô, bao giờ hết giấm thì thôi, mỗi lần ăn, lấy bằng 2 quả vông mà nấu,
một người có thể ăn được 50 ngày.
Lấy 3 đấu đậu, giã ra như cao, thêm vào 5 đấu muối, nắm làm bánh, phơi
khô để ăn, to bằng hột táo, để thay tương, mỗi người có thể ăn được 50 ngày.
Như lúc gay go lắm thì các đồ quân trang bằng da cũng có thể nấu ăn để cứu
đói được.
Trên đường hành quân thì tước lấy vỏ cây thông, mỗi 10 đấu vỏ thông thì
cho vào 5 lẻ gạo để nấu, sai nấu chín nhừ ra, nửa đấu một người có thể ăn được
một ngày.
Mỗi người đem đi nửa cân vừng, gặp lúc khát thì nhấm 30 hột là khỏi khát
ngay; cũng có thể đem ô mai hay tương quả; mỗi người mang theo một quả
bầu hay ống tre, túi da, có thể chứa độ 2 cân, liệu nước ở đường trước mà đựng
nước đem theo. Quân ngựa thì mỗi người đem tương khô cho ngựa, sợ ngựa
khát.
