Phép gặp sóng gió. Phàm đi gặp sóng, thì tùy theo chiều gió mà tiến lên;
thậm quá thì bỏ mui trên đi, như thế thì đánh là phải thắng.
Phép bị nước cạn. Phàm bị nước cạn ở trong kênh thì đắp bờ chia kênh
ra làm hai chi, làm cho một chi nước và một chi cạn, rồi theo cửa mà vượt
sang.
*
* *
Sách Võ kinh:
Hỏi: Gặp địch ở nơi nước lớn, trong chốc lát xe cộ ngựa thuyền chưa biện
được, tiến thoái không được thì làm thế nào?
1
- Trả lời: Đây là thủy chiến,
không dùng xe và ngựa, nên để lại bên, lên cao trông cả bốn phương, biết được
tình hình nước rộng hẹp sâu nông mới có thể dùng kỳ sách mà đánh. Nếu địch
vượt nước mà tới thì để nó sang nửa chừng mà đánh. Đó là phép thủy chiến
vậy.
Hỏi: Đằng trước có nước to, quân ta muốn sang mà không có sẵn thuyền
ghe, quân địch lấp mất đường về của ta, quân xích hậu của nó canh luôn,
những nơi hiểm trở bị giữ hết, quân dũng sĩ thì đánh ở trước sau, ta làm thế
nào? - Trả lời: Thế thì phải chia quân làm ba xứ, sai tiền quân làm hào sâu luỹ
cao, để tỏ là cố giữ, sai hậu quân dự chứa lương thực nhiều khiến nó không
biết được ý ta, rồi cho nhuệ sĩ của ta đánh úp ở giữa, đánh lúc không ngờ, đánh
chỗ không phòng, không cách nào diệu bằng thế. Nếu địch hiểu được tình ta,
biết được việc ta, mai phục ở nơi cỏ rậm để đánh vào chỗ tiện của ta, thì khiến
tiền quân khiêu chiến cho nó nhọc lòng, khi ở tả, khi ở hữu, nó không biết lối
nào mà giữ, phải sợ, rồi ba quân đánh gấp thì địch hẳn thua. Đó là phép đột vi
2
vậy.
Hỏi: Vào sâu đất địch, cùng địch chống nhau mà bị trời mưa dầm hàng tuần
không thôi, hào rãnh tất sụt lở, canh phòng tất trễ nải, ba quân không phòng bị,
quân địch đêm đến, trên dưới đều loạn, ta liệu cách làm thế nào? - Trả lời:
Phàm ba quân phải lấy răn giữ làm bền, lấy lười biếng làm thua. Nếu trời mưa
dầm, nên sai quân ta đặt xích hậu ở xa, trong ngoài trông nhau, dặn dò ước
hẹn, nếu địch đêm đến thì hoặc cho quân nhuệ sĩ ra đánh. Nếu địch biết ta giữ
mà phục quân rồi giả cách chạy để đánh tiền quân ta, thì ta chia làm ba quân
