Hỏa câu (móc lửa). Lấy cái đao hai móc làm lưỡi.
Hình 41. Móc lửa
Sào xa (xe tổ). Dùng tám bánh xe, ở giữa dựng một cái cột cao, đầu đặt
ròng rọc, lấy dây kéo cái chuồng lên đầu cột; cái chuồng thì vuông bốn
thước, cao 5 thước, bọc da trâu sống để đỡ tên đạn, cao thấp lấy thành
làm mức, khiến người nấp trong chuồng ấy dòm công việc trong thành. Xa
trông như tổ chim, nên gọi là sào xa.
Hình 42. Sào xa
Pháo (súng) bắn xa. Cách chế pháo bắn xa, nên dùng sắt Phúc-kiến, rồi
đến sắt rèn. Lửa than gỗ tốt nhất, thứ đến lửa than mỏ. Khi sắt ở trong lò
thì dùng rơm băm nhỏ, pha lẫn với đất vàng, bỏ dần vào lửa, khiến cho