cầu hòa để chuẩn bị; giả hàng để đặt gián điệp. Thế gọi là trá dụ. Lệnh nghiêm
thì ngăn được ngụy mạo; phòng mật thì giữ được đánh úp; vì trọng thì chống
được trá dụ.
Tuy nhiên, giặc đánh ngoài không những chỉ có âm mưu mà thôi. Lại còn
hiểm thuật nữa. Đánh theo hiểm thuật có 12 điều:
1. Thổ sơn, 2. Đăng đạo, 3. Điền hào, 4. Vân thê, 5. Mộc lư, 6. Địa đạo, 7.
Chàng mộc, 8. Câu cạn, 9. Nghĩ phụ, 10. Pháo thạch, 11. Hỏa công, 12. Thủy
công
1
.
Phép chống cự thì như sau đây: Núi ngoài địch đã đắp rồi, thì ở trong cũng
đắp núi mà ứng lại, đắp lên càng cao, để chế ngọn núi ở ngoài tức là chế rõ;
hoặc là làm đường dưới đất cho đi ngầm tới, khiến núi đất kia sụt mà không
đứng được, tức là chế ngầm ở dưới. Đó là phép chống thổ sơn.
Địch chồng túi đất và chứa củi để làm bực mà lên, thì ta lẻn đem cỏ khô pha
lẫn nhựa thông, nhân gió đốt vào thì đống chất của họ hẳn đổ. Đó là phép
chống đăng đạo.
Địch đánh lấp hào, thì ta dùng đất bọc cỏ ném xuống như mưa, hay đun cầu
xe, trong chứa củi đất, vừa tiến vừa đổ, vượt sang không ai cản được, nếu có
sẵn thì lấy thuốc súng làm chủ, ném ra như sao, tung ra như bão, địch thua mà
rút lui. Đó là phép chống điền hào.
__________________________________
1.
Thổ sơn: Núi đất đắp ở ngoài thành để leo lên mà nhìn vào trong thành và
nhân đó mà trèo lên thành - Đăng đạo: Bực đắp để trèo lên thành – Điền hào:
Lấp hào để đi qua cho dễ - Vân thê: Dùng thang mây mà trèo thành - Mộc lư:
Dùng lừa gỗ mà lấp hào và đào thành - Chàng mộc: Gỗ để húc - Câu can: Cần
móc - Nghĩ phụ: Leo thành như kiến leo - Pháo thạch: Súng đạn - Hỏa công:
Đánh bằng lửa – Thủy công: Đánh bằng nước.
Thang mây tung trời, thì ta căng chăn ướt ở trên. Địch chở nhiều lính giỏi
trong xe phần ôn, chở theo đất củi để lấp hào thì làm thế nào? Rằng liệu xem
thế có thể đốt thì dùng tên lửa là hơn. Hoặc địch dùng lối đục tường thì ta dùng
ba thứ khí cụ, một là câu (móc), hai là chùy (dùi), ba là liệu (đuốc). Nếu không
chống được thì phải đào ao thông với đường ngầm và chứa cỏ khô, ngầm hãm
mà đừng đốt, hễ nặng thì sẽ sụt xuống, đánh trống bắn theo, lửa cháy rực trời,
xác giặc thành đống. Đó là phép chống vân thê.
