dao nhọn, 6 cái cánh cửa, gậy dài 15 thước 4 chiếc, để phòng khi giặc đánh
phá vào tường thành mà kịp thời sửa chữa.
Đặt hiểm trong hào. Có sông ở gần hào thì nên đóng hơn trăm cái cọc
gỗ, theo hình chữ nhân (
人) ở trong sông, cao hơn mặt nước độ 1 thước,
phòng có lâu thuyền đến phá thành.
Đặt sàn hờ. Nên gác ở ngoài ụ canh một cái sàn hờ, mỗi cái ước rộng 3,
4 thước, dài 6, 7, 8 thước, quanh thành đặt tiếp liền nhau. Phép gác thì
hoặc dùng gỗ nhỏ hay dùng tre, mỗi cây dài bằng chiều rộng của sàn,
chừng 3, 4 thước, một nửa chìa ra ngoài ụ, một nửa phóng vào trong ụ;
ngoài thì làm sàn hờ, trên sàn thì lấy đá gạch mà đè, trời lạnh thì để thêm
vài bao vôi ở trên; trong thì dùng dây mà treo đá lủng lẳng. Nếu giặc bắc
thang lên sàn, thì sàn mỏng mảnh không để thang được, gạch đá liền rơi
xuống thành, những đá treo ở ngoài thì rơi xuống thành, những đá treo ở
trong thì rơi xuống trong tường, người giữ ụ canh do đó mà tự biết. Nếu
giặc đặt thang ở dưới sàn mà treo lên sàn, thì khi leo lên đương đầu vào
sàn làm cho đá rơi loạn xuống.
Đặt cây nại hà. Ở khoảng tường ụ, dựng cây nại hà. Phép dựng cây nại
hà phải dùng ba cây gỗ làm giá, hai cây đứng, trên gác một cây gọi là cây
nại hà, nặng nhẹ phải xứng với cây gỗ đứng, trên cây này thì đóng chốt
xen tráo trở lẫn nhau, rồi gài ngược những gai hổ sợ
1
, dùng 3 thước dây cỏ
to bằng ngón tay, một đầu buộc bó gai, một đầu buộc hòn đá nặng 2, 3
cân, lấy đá và dây cuốn vào gai và gỗ thòng đầu xuống bên ngoài tường.
Khi giặc lại đánh úp, đã không thể vịn bám mà leo lên, lại không thể bay
qua mà vào. Hễ động chạm đến thì đá rơi xuống và cây gai cũng rớt, giặc
tự bị thương, binh phu canh ụ do đó mà biết, tức thì ném gạch đá xuống
làm cho giặc bị thương nhiều. Vì giặc không thể làm thế nào được, cho
nên gọi là cây nại hà.
