Như năm Kỷ dậu quân phương Bắc được cái nghĩa đến cứu
1
, mà bị thất thủ là
do thất cơ chứ không phải vì tội chậm.
Kết viện. Binh pháp nói: “Có quân tất thắng thì hẳn có thành tất thủ;
không có quân tất cứu thì không có thành tất thủ”. Thế không thể phòng
bị được thì nên rộng kết thanh viện, ngồi chịu khốn ở cô thành thì thật là
không nên.
Việc giữ trước hết phải kết viện để tiếp ứng. Phàm quân viện tới thành, đừng
nên khinh tín, sợ có khi giặc giả hiệu áo của ta để đánh lừa ta. Nên chọn người
tâm phúc tinh tế leo mà xuống, nhận xét cho đúng thực thì mới mời. Đừng
khiến họ giữ hiểm dựng trại ở ngoài thành. Hẹn ước nhau cử sự, tất phải đây
đó hợp kỳ, trong ngoài giáp đánh, mới có thể giải vây được. Nếu như hai bên
bảo nhau chỉ lấy tiếng tăm mà ứng họa, thì việc phải hỏng. Nên răn, nên răn!
Cứu sự nguy cấp của người, phải hết lòng thành.
Phàm quân đi ứng cứu, không cứu ở nơi tất phải cứu, mà phải cứu ở nơi
không tất phải cứu, thì vây sẽ giải được.
____________________________________
1.
Chỉ việc quân Thanh sang cứu nhà Lê, nhân chiếm cứ nước ta, sau bị
Nguyễn Huệ đánh đuổi.
V -
Lui Đánh
Đại tướng hành quân, mọi điều thận trọng, vốn đã chu đáo cẩn mật, nhưng
đối luỹ đánh địch, cầm quân chống tướng, việc có nhiều điều bất trắc. Người
nào có quan hệ đến sự tiến chỉ của một quân thì nên nêu lên để làm đầu cho
quân sĩ, người nào có quan hệ đến sự tồn vong của cả trận, thì nên xem là cần
thiết cho ba quân. Đi mà không biết dậy ở chỗ nào, dừng mà không biết nấp ở
nơi nào, cứ theo bóng người khác mà làm mà điều quân thì không biết, vào giữ
chốn đao gươm la liệt mà chỉ lo đặt mình vào nơi vững chắc, người như thế thì
đại tướng phải lánh vậy. Được thua là sự thường của nhà binh, người giỏi dùng
binh có thể nhân bại mà làm thành. Nay ta đổi giếng lũy trước, xuất kỳ bất ý,
đó là chước kỳ vậy. Quân ta mới thua, sĩ khí tan rã, tướng giặc thắng mà sinh
kiêu, có lòng khinh ta, nên đóng lũy mà chờ. Quân giặc kiêu, ta có thể đánh
một trận mà thắng được.
