___________________________________
1.
Sách chép là Đào Sĩ Từ người Hải-dương.
2.
Bỏ hai mục:”Phép đeo bùa gỗ vông ra trận” và”Bùa hổ oai hộ mệnh” có
tính chất mê tín.
3.
Điều này có khác tiểu sử của Đào Duy Từ chép trong Liệt truyện tiền
biên.
THIÊN BỘ CHIẾN
Cao Chiêu-dương nói: Điều cốt yếu về bộ chiến có 10 điều:
Một là từ chỗ cao trông xuống có thể đánh được.
Hai là là trại đóng dinh, phải chiếm địa lợi trước.
Ba là ở đồng bằng nội rộng thì chiếm lấy đầu gió.
Bốn là ở cửa thung lũng rừng sâu thì ra kỳ đặt phục.
Năm là ở bãi cát sông chằm, thì quay lưng về nước mà nhử giặc.
Sáu là ở gò cao bằng sáng thì cướp trước đường lấy nước.
Bảy là hai bên bày trận tương đương thì cần nghiêm chỉnh trước.
Tám là giặc ở núi cao thì ngăn chặn đường nước.
Chín là giữ trước giữa bụng để chia thế giặc.
Mười là giặc tự xa đến thì cắt đứt đường lương.
Mười điều cốt yếu ấy, người trí giả liệu tính. Nếu giặc ở núi cao thì ta lấp
nguồn suối; nếu giặc ở đồng rộng thì ta nắm bến đò, đã chẹt cổ họng, lại đánh
ở đầu khiến thế giặc chia đôi, đầu đuôi không cứu nhau được. Bấy giờ lấy mưu
mà bắt, dễ như chẻ tre. Cho nên Binh pháp nói “trước làm thế địch không thể
thắng được để chờ thế của địch mình có thể thắng”, lời ấy thực đúng. Dẫu vậy,
phương pháp cũng nhiều, nếu không có phương pháp làm sao đánh được giặc!
Cho nên người xưa đắp lũy xây thành, sủa quách đào hào, để giữ bên trong,
chiến xa, nhung xa, hỏa xa để giữ bên ngoài, phương pháp cũng kỹ càng chu
đáo rồi. Nhưng chính lệnh thắt nút dây
1
không thể giải quyết được việc rối ren
đời Tần; nghệ thuật múa giáo mộc
2
không thể giải vây được trận Bình-thành
3
.
Là vì thời thế thay đổi, xưa nay khác nhau. Cho nên chư công
4
đem hết sức
thần, tạo nên các phép xe kiếm, luỹ sắt, xe súng bắn liền, ống tên ngầm kín,
